قریه‌ای در ولسوالی نهرین ولایت بغلان
مؤلف: محمدجواد علوی
جلد اول، ویراست دوم
قریۀ اره‌کش در قاموس جغرافیایی افغانستان خرابه‌ای معرفی شده است که در فاصله ۹٫۵ کیلومتری غرب مرکز نهرین واقع است (قاموس جغرافیایی افغانستان، ۱۳۳۵، ج ۱: ۵۶) در حال حاضر (سال ۱۳۹۶)، قریۀ اره‌کش از شمال به قریۀ برقی، از جنوب و غرب به دشت عام، از شرق به راه عام و از غرب به دشت و کوه محدود است. فاصلۀ قریۀ اره‌کش با مرکز ولسوالی نهرین ۱۲ کیلومتر و تا شهر پل‌خمری مرکز ولایت بغلان ۷۲ کیلومتر است (کاوی، ۱۳۹۶؛ محمدنبی، ۱۳۹۶).
جمعیت قریۀ اره‌کش را شورای هزاره‌های اهل سنت ۱۰۰ خانوار برآورد کرده است. مردم آن از طایفۀ کاوی، از تیرۀ اره‌کشی، فارسی‌زبان و اهل سنت هستند. ریشۀ مردم این قریه، از پشته‌سرخ قندهار بوده است که در ابتدا به درۀ غوربند کوچ داده شده‌اند و از آنجا به دوشی و سپس با ازدیاد جمعیت به قریه‌های اطراف شمال و شمال شرق و از جمله به قریۀ اره‌کش پراکنده شده‌اند (پارسایی، ۱۳۹۶).
آب‌و‌هوای قریۀ اره‌کش سرد، کوهستانی و برف‌گیر است و معیشت مردم قریه از طریق زراعت، باغ‌داری، مال‌داری و پول‌های ارسالی مهاجرین قریه از دیگر جای‌ها تأمین می‌شود. زمین‌های زراعتی اره‌کش آبی و للمی است.
محصولات لبنی چون چکه، قروت، روغن زرد، پوست حیوانات و احشام قریه به بازار ولسوالی و شهر پل‌خمری عرضه می‌شود (همان).
کشتی محلی و بزکشی از رسوم سنتی مردم اره‌کش است. غذاهای محلی این قریه کشکَوْ، شلۀ غوربندی و لاندی‌پلو است (همان).
انرژی برق و روشنایی قریه از سولر (صفحات خورشیدی) شخصی خانواده‌ها تأمین می‌شود و آب آشامیدنی قریه نیز از چاه‌های بمبه‌ای کوچک دستی به دست می‌آید. اطفال قریه به لیسۀ مختلط قریه می‌روند و نزدیک‌ترین مرکز صحی به قریۀ اره‌کش، کلینیک روستایی اره‌کش است که در یک کیلومتری قریه موقعیت دارد و اهالی قریه از خدمات صحی آن رضایت چندانی ندارند (همان).
منابع: پارسایی، غلام‌سخی [رئیس شورای هزاره‌های اهل سنت]. (۱۳۹۶). «جدول قریه‌های هزاره‌های اهل سنت». کابل ۲۲ دلو ۱۳۹۶؛ قاموس جغرافیائى افغانستان. (۱۳۳۵). به اهتمام محمدحکیم ناهض. جلد ۱. کابل: انجمن آریانا دایرةالمعارف؛ کاوی، مسکین. (۱۳۹۶). مصاحبۀ حضوری محمدجواد علوی با مسکین کاوی. کابل. ۲۵ قوس ۱۳۹۶؛ محمدنبی. (۱۳۹۶). مصاحبۀ حضوری محمدجواد علوی با محمدنبی سارنوال ولسوالی نهرین. ۲۵ قوس ۱۳۹۶.
