مدرس و مبلغ دینی
مؤلف: محسن شریفی
جلد اول، ویراست دوم
محمدعلی اسلامی فرزند خداداد معروف به «خودی کربلایی» فرزند علیخوش بای فرزند محمود بای بود. جدّ و پدر جدّ او، هر دو دارای عمر طولانی بودند، چنانکه دربارۀ علیخوش بای گفتهاند بیش از دوصد سال عمر کرده بود (برهانی: ۱۳۹۸).
اسلامی حدود سال ۱۳۱۸ ش / ۱۹۳۹ م در قریۀ تَگَوْ لَرگَر از توابع ولسوالی شارستانِ ولایت دایکندی به دنیا آمد. او فرزند هشتم خانواده و از همه کوچکتر بود. مراحل اولیۀ ادبیات عرب نظیر جامعالمقدمات و صرف میر را در همان قریۀ خودش نزد سید عالم خواند. در سن دوازده سیزده سالگی همراه پدرش به شهر نجف عراق رفت. سیوطی را نزد طاهری و محمدحسن خسروی فرا گرفت. او سپس به مشهد رفت و حدود چهار و نیم سال در آنجا زندگی کرد. کتاب حاشیه را در آنجا فراگرفت و مطول را پیش ادیب نیشابوری خواند (اسلامی شهرستانی: ۱۳۸۸).
اسلامی برای ادامۀ تحصیل در مقطع سطح عالی علوم دینی دوباره به نجف سفر کرد. مکاسب را نزد مجتبی لنکرانی و رسائل را پیش کاظم تبریزی فرا گرفت. مقداری از کفایةالأصول را نزد مدرس افغانی و بقیه آن را پیش میرزا علی غروی آموخت (همان).
اسلامی در مقطع بعد از سطح عالی علوم دینی موسوم به خارج در درسهای استادانی چون آیتالله سید ابوالقاسم خویی و سید محسن حکیم شرکت کرد. در همان نجف با دختری ایرانی ازدواج کرد و صاحب دو فرزند شد. او به همراه خانواده به زادگاهش تَگَوْ لرگر افغانستان بازگشت و حدود چهار سال در آنجا به تبلیغ امور دینی میان مردم پرداخت. سپس دوباره به نجف رفت و در دروس آیتالله خویی و آیتالله خمینی شرکت کرد (همان).
اسلامی در سال ۱۳۵۳ ش به دلیل اخراج عالمان دینی از عراق، نجف را به مقصد قم ترک کرد. پس از اقامت در قم، منطق، اصول فقه و شرح لمعه را در فقه تدریس کرد. با پیرزوی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ ش برای تدریس به ایرانشهر در استان سیستان و بلوچستان رفت و حدود هشت سال در آن شهر ادبیات عرب و فقه را تدریس کرد (همان).
اسلامی پس از مدتی به قم بازگشت و به تبلیغ و سخنرانی دربارۀ مسائل مذهبی در محافل مهاجرین و دفاتر برخی مراجع تقلید پرداخت. او سخنوری توانا توصیف شده است (همان).
منابع: اسلامی شارستانی، محمدعلی. (۱۳۸۸). مصاحبۀ حضوری محمدعلی برهانی شارستانی با اسلامی شهرستانی. قم. ۹ عقرب ۱۳۸۸؛ برهانی شارستانی، محمدعلی. (۱۳۹۸). مصاحبۀ حضوری محسن شریفی با برهانی شارستانی. مشهد. ۱۲ عقرب ۱۳۹۸.