کتاب، در حوزۀ الهیات
مؤلف: محسن شریفی
جلد اول، ویراست دوم
این کتاب تألیف محمدامین صادقی ارزگانی است. آن را مؤسسۀ چاپ و نشر عروج تهران، وابسته به مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، در سال ۱۳۹۴ ش منتشر کرده است، در ۳۳۱ صفحۀ قطع وزیری. کتاب در پاسخ به این پرسش نوشته شده است که «آموزههای الهی دربارۀ سرانجام فرایند زندگی انسان در حکمت صدرالمتألهین و آیتالله خمینی چگونه بازتاب یافته است و بازخوانی تطبیقی آن چه نتایج معرفتیای خواهد داشت؟» این کتاب، سه فصل دارد.
در فصل اول که عنوان آن «سیمای مرگ یا آغاز فرایند جدید تکامل انسان» است، مباحثی چون چیستی مرگ؛ سرّ ناخوشایندی مرگ؛ راههای نجات از مرگهراسی؛ مرگ پدیدهای عدمی یا وجودی؛ نگاه ظاهربینانه، حکیمانه و عارفانه به مرگ؛ و اقسام مرگ تشریح میشود. در فصل دوم با عنوان «سیمای برزخ یا تداوم فرایند حیات و تکامل انسان» مباحثی چون برزخ؛ ارتباط برزخ و قبر خاکی؛ فلسفۀ تدفین، تلقین، زیارت قبور؛ فشار قبر؛ تمثّل برزخی اعمال؛ تکامل برزخی و تبیین مبانی فلسفی آن در آثار کسانی مثل ابونصر فارابی، ابنسینا، شیخ اشراق، صدرالمتألهین و آیتالله خمینی توضیح داده میشود. در فصل سوم با عنوان «قیامت یا سرانجام فرایند تکامل انسان»، مباحثی چون قیامت و معاد؛ دلایل معاد؛ مبانی فلسفی معاد؛ رویکردهای معاد جسمانی؛ پاسخ به شبهۀ آکل و مأکول؛ چیستی پل صراط؛ چیستی کارنامۀ اعمال؛ چیستی میزان عمل؛ تجسم عمل؛ سیمای بهشت و جهنم بررسی میشود.
مؤلف ابتدا آیات و روایات در باب معاد را مطرح میکند؛ سپس تفسیرها و برداشتهای صدرالمتألهین و آیتالله خمینی را در این زمینه بازخوانی، مقایسه و تحلیل میکند. او به این نتیجه میرسد که نگاه صدرالمتألهین به مسئلۀ معاد، بیشتر فلسفی است و درصدد است معاد و جاودانگی انسانها را براساس مبانی حکمت متعالیه تفسیر و تبیین کند؛ ولی آیتالله خمینی با رویکردی جامعتر و با نگاههای مختلف کلامی، فلسفی و عرفانی به مسئلۀ معاد، توجه و تفسیرهای خاص خود را در این زمینه مطرح کرده است. او علاوه بر نظرات این دو شخصیت، برای شناخت عمیقتر و تبیین بهتر مسئلۀ معاد، به تناسب بحث، نظر متکلمان، عارفان و فلاسفۀ دیگر را هم میآورد.
محمدامین صادقی ارزگانی متولد ۱۳۴۱ ش، عالم دینی و پژوهشگر حوزۀ فلسفه و عرفان از منطقۀ باغچارِ ولسوالی ارزگان خاص است.
منبع: صادقی ارزگانی، محمدامین. (۱۳۹۴). انجامشناسی تطبیقی بر اساس حکمت ملا صدرا و امام خمینی. قم: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.