تشکّل فرهنگی
مؤلف: محمدحسین فیاض
جلد اول، ویراست دوم
پس از انحلال «شورای بازسازی و نوسازی افغانستان» جمعی از دانشگاهیان افغانستان از اقوام مختلف، خصوصاً هزاره‌ها و سادات هزاره، در سال ۱۳۶۸ ش انجمن اسلامی دانشگاهیان افغانستان را در مشهد تأسیس کردند.
ریاست آن به عهدۀ سید عبدالحمید معصومی بود و سایر اعضای آن، سعادتملوک تابش، هدی ریاضی، زیوری، حیدری، حیدر رشیدی، سید اسدالله نکته‌دان، مهندس شرف، جدیر، اصغری، پاینده، هاشم عصمت‌اللهی و جمعی از مهندسان شورای بازسازی و… بودند. بیشتر این اشخاص، استادانی بودند که در دانشگاه‌های افغانستان تحصیل کرده بودند.
فعالیت و اسم «انجمن اسلامی دانشگاهیان افغانستان» در راستای اهداف تعیین شده، به طور دوام‌دار عنوان شده بود. این انجمن در آغاز، سمیناری با عنوان «سمینار بازسازی مادی، معنوی افغانستان» دایر کرد (اعتمادی، ۱۳۷۹: ۳).
در اساسنامۀ این انجمن، رسیدن به خودکفایی در عرصه‌های گوناگونِ زراعت، صنعت و… بازسازی و نوسازی معنوی جامعه و جهت دادن به زندگی، از اهداف مهم شمرده شده بود. انجمن اسلامی دانشگاهیان افغانستان از نظر تشکیلاتی، مجمع عمومی و شورای مرکزی داشت (مصباح‌زاده، ۱۳۹۲: ۶۵).
اهداف دیگر انجمن، ترویج و تبلیغ دین برای تحصیل‌کرده‌ها، گسترش عدالت و ارتباط با علما بود (نجف‌زاده، ۱۳۹۲: ۲۵۲).
در جلسات هفتگی انجمن، موضوعات مختلف تاریخی، قرآنی و فرهنگی تدریس می‌شد. در جلساتی که در سال‌های گذشته دایر شده است، افرادی مانند سعادتملوک تابش، سید ابراهیم سجادی و سید علی جوهری شرکت داشته‌اند (مظفری، ۱۳۹۶).
منابع: اعتمادی، عوض‌علی. (۱۳۷۹). «احزاب افغانستان از ظهر تا افول». در هفته‌نامۀ بنیاد وحدت. سال هفتم. شمارۀ مسلسل ۲۴۵. ۱۰ قوس ۱۳۷۹. ص ۳؛ مصباح‌زاده، سید محمدباقر. (۱۳۹۲). دانشنامۀ سیاسی افغانستان. تهران: مؤسسۀ مطالعات اندیشه‌سازان نور؛ مظفری، سید ابوطالب. (۱۳۹۶). مصاحبۀ اینترنتی محمدحسین فیاض با سید ابوطالب مظفری. ۱۲ اسد ۱۳۹۶؛ نجف‌زاده، علی. (۱۳۹۲). گروه‌های مهاجر به مشهد از صفویه تاکنون. مشهد: مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر.
