کتاب، دربارۀ وضعیت معیشتی مردم بامیان
مؤلف: صدیقه هاشمی
جلد اول، ویراست دوم
نام کامل کتاب، اقتصادیات بامیان، تکثر نفوس و انکشاف اقتصادی است و مؤلف آن غلام‌عمر رسولی است. آن را پوهنتون کابل در سال ۱۳۵۱ ش در ۱۰۰ صفحه در قطع رقعی منتشر کرده است. کتاب فاقد فصل‌بندی به شیوۀ مرسوم است. مطالب به شکل پیوسته آورده شده و با تیتر از هم جدا می‌شوند.
رسولی، رئیس گروه تحقیقاتی بامیان در سال ۱۹۶۷ م بوده است. مبنای شکل‌گیری این گروه پژوهشی و به دنبال آن تحریر این کتاب، پیشنهاد جمعی از دانشجویان کالج ولز انگلستان بود که با همکاری جمعی از استادان دانشگاه کابل از ۲۸ جولای تا اگوست ۱۹۶۷ م به انجام رسید. هدف اصلی طرح، مطالعۀ وضعیت زراعتی دهقانان، عایدات مردم، صنایع دستی، وضعیت تجارت و دیگر فعالیت‌های اقتصادی مردم توصیف شده است. روش جمع‌آوری اطلاعات، شیوۀ میدانی با تکنیک مصاحبه است که با ۱۲۰ نفر از دهقانان، دکان‌داران و مردم عادی ساکن در قریه‌های مختلف انجام شده است.
در ابتدای کتاب، اطلاعاتی دربارۀ تاریخ و موقعیت جغرافیایی بامیان و برخی از آثار باستانی آن (مجسمه‌های بامیان) گنجانده شده است.
مؤلف وضع معیشتی مردم بامیان را که اکثراً زراعت‌پیشه هستند، نامطلوب توصیف کرده است و در تأیید ادعای خود به اظهارات مصاحبه‌شوندگان استناد می‌کند.
رسولی با انجام پاره‌ای محاسبات و ارائۀ آمار و ارقام نتیجه می‌گیرد «عایدات چند جریب زمین، خیلی کم و تعداد اعضای فامیلی‌ها خیلی زیاد بوده و سطح زندگی مردم بامیان نهایت پایین می‌باشد» (رسولی، ۱۳۵۱: ۱۲ و ۹۹) و احتیاجات غذایی آنان برطرف نمی‌شود. او یکی از راه‌حل‌های مشکل مردم را توزیع زمین‌های حکومتی با قیمت مناسب می‌داند. او خاطرنشان می‌کند که گرچه مدیریت زراعت ولایت بامیان به دهقانان کمک می‌کند، تأثیر زیادی در افزایش تولیدات زراعتی ندارد.
نویسنده، شماری از مشکلات اقتصادی مردم بامیان، به‌ویژه دهقانان و زارعین را برمی‌شمرد و سپس به برخی از مواد خوراکی و محصولات غذایی این منطقه، منابع و معادن طبیعی و صنایع دستی آن اشاره می‌کند.
مؤلف برای معلومات گرفتن دربارۀ سیستم کنترل قیمت‌ها، بازار، عایدات شهرداری و شهرسازی و از این قبیل موارد، مصاحبه‌ای هم با رئیس بلدیۀ بامیان انجام داده است. او به نقش هتل‌ها و راه‌ها و مسیرهای ارتباطی اطراف بامیان در رشد اقتصادی منطقه نیز اشاره کرده و نواقص موجود را برشمرده است.
رسولی در پایان، معضلات و مشکلات مردم بامیان را «کمبود مواد غذایی، ازدیاد نفوس، نبودن زمین‌های زراعتی کافی و نبودن سرمایۀ کافی و بیکاری» دانسته و راهکارهایی برای آن عرضه کرده است.
منبع: رسولی، غلام‌عمر. (۱۳۵۱). اقتصادیات بامیان. کابل: پوهنتون کابل.
