نهاد فرهنگی
مؤلف: پروین ولی‌زاده
جلد اول، ویراست دوم
انجمن علمی پژوهشی فلسفه در سال ۱۳۸۷ ش / ۲۰۰۸ م از سوی تعدادی از طلاب و دانش‌پژوهان مهاجر افغانستانی علاقه‌مند به مباحث فلسفی در مدرسۀ حجتیۀ قم /حوزۀ علمیۀ قم تشکیل شد.
هدف از تشکیل انجمن، ایجاد بستری مناسب برای پژوهش و تحقیق بر پایۀ فلسفه خوانده شده است تا طلاب و دانشجویان بتوانند با تاریخ، مسائل و موضوعات گوناگون فلسفی آشنا شوند و بدین‌ترتیب به «جستجو و تحقیق در مبانی و خاستگاه مسائل و مباحث مختلف علوم انسانی» بپردازند (نگاهی به کارنامۀ انجمن علمی و پژوهشی فلسفه، 1397). ساختار این انجمن متشکل از هفت نفر هیئت رئیسه و مجمع عمومی (اعضای عادی و هیئت تحریریه) است. هیئت مؤسسان انجمن علمی پژوهشی فلسفه عبارت‌اند از: محمدحنیف طاهری (رئیس فعلی انجمن)، سید نصیراحمد حسینی، خادم‌حسین احمدی، سید داوود علوی، سبحان دانش، محمدهادی معصومی و قربان‌علی فکرت. انتخابات هیئت رئیسه هر دو سال یک‌بار است و دبیر انجمن هم برای دو سال انتخاب می‌شود. انجمن ۲۰ عضو دارد (همان).
فعالیت‌های انجمن بر دو محور اصلی متمرکز است، یکی انتشار نشریۀ پرتو خرد و دیگری برگزاری نشست‌های علمی _ تخصصی، کرسی‌های آزاداندیشی (نقد و نظر) و کرسی‌های علمی نقد کتاب (همان). نشریۀ علمی _ تخصصی پرتو خرد از سال ۱۳۸۸ ش به صورت گاهنامه منتشر می‌شد و بعد‌ها به صورت دو فصلنامه درآمد و تاکنون ۱۸ شماره از آن منتشر شده است. این نشریه جزء محدود نشریات تخصصی طلاب افغانستان است که در پایگاه تخصصی کامپیوتری نور (نورمگز) نمایه شده است (طاهری، ۱۳۹۸).
«حرکت جوهری نفس از دیدگاه ملاصدرا؛ بررسی اندیشه‌های کلامی، فقهی و حقوقی شهید مزاری؛ واکاوی و تحلیل جنبش روشنفکری (روشنایی) در افغانستان؛ بایسته‌های تعامل سنت و مدرنیته در افغانستان و…» جزء موضوعاتی بوده است که در نشست‌های علمیِ انجمن بحث شده است. برگزاری جلسات نقد آثاری چون مبانی هرمنوتیکی قرائت‌های مختلف از دین اثر قربان‌علی هادی؛ مطالعۀ تطبیقی تروریسم از منظر فقه شیعه و حنفی اثر محمدحنیف طاهری و مبانی انسان‌شناختی حقوق بشر در فلسفۀ اسلامی اثر محمدسالم محسنی و پایان‌نامۀ ارشد «سیر فلسفه در صد سال اخیر افغانستان» اثر نجیب‌الله شفق از جمله فعالیت‌های کرسی‌های علمی نقد کتاب بوده است. فعالیت‌های جنبی انجمن شامل شرکت در سمینارها و همایش‌های علمی _ پژوهشی ملی و بین‌المللی، برگزاری اردوهای علمی _ سیاحتی و مسابقات علمی کتاب‌خوانی است (نگاهی به کارنامۀ انجمن علمی پژوهشی فلسفه، 1397).
منابع:«نگاهی به کارنامۀ انجمن علمی پژوهشی فلسفه». (1397). ارسال‌شده به دفتر دانشنامه. ۲۲ حوت ۱۳۹۷؛ طاهری، محمدحنیف. (۱۳۹۸). مصاحبۀ اینترنتی پروین ولی‌زاده با محمدحنیف طاهری. ۲۳ حوت ۱۳۹۸.
