خوشنویس و عالم دینی
مؤلف: علیمدد شریفی
جلد اول، ویراست دوم
علییاور باهنر فرزند اسحاق از طایفۀ زَوْلِی، در اواخر سال ۱۳۴۶ ش / ۱۹۶۷ م در قریۀ «سرخده» سهپای از توابع ولسوالی مالستان ولایت غزنی به دنیا آمد. بعد از سپری کردن دوران کودکی، نزد برادرش محمدعیسی امینی (باهنر، ۱۳۷۶: ۷) و ملای مکتب حسینعلی مبلغ و دیگران خواندن و نوشتن را فراگرفت.
او در اواخر دهۀ ۱۳۶۰ش به منطقۀ سوکَه رفت و در مدرسۀ علوم دینی «امام صادق» که زیر نظر عزیزالله علیزاده مالستانی اداره میشد، مشغول تحصیل شد. باهنر تا پایان سطوح عالی در این مدرسه درس خواند. از برنامههای مدرسۀ یادشده علاوه بر تدریس درسهای معمول مدارس علوم دینی، درسهای جنبی دیگری بود که باید شاگردان فرامیگرفتند، از قبیل فلسفه، اقتصاد، جهانبینی و تمرین سخنرانی (باهنر، ۱۳۹۶).
علییاور باهنر در اواخر سال ۱۳۷۰ ش به ایران رفت و در حوزۀ علمیۀ قم مشغول تحصیل شد. او در ابتدا درسهای سطوح عالی فقه و اصول را تکمیل کرد و بعد از آن تماموقت به تحصیل فلسفه رو آورد. باهنر در سال ۱۳۷۳ ش به حوزۀ علمیۀ اصفهان رفت (علییاور باهنر _ خطاط، ۱۳۷۶: ۱۰۶). او ضمن شرکت در درسهای خارج فقه و اصول، در برنامههای مرکز زبانهای خارجی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان شرکت کرد. باهنر تا سال ۱۳۷۷ ش به مدت سه سال زبان انگلیسی و عربی و نیز هنر خوشنویسی را در رشتۀ نستعلیق، شکسته و ثلث (اصیل یوسفی، ۱۳۸۴: ۴۱۰؛ موجانی، صدقی، راهدار، حسینزاده، علیزاده، ارغون چینار و یارقین، ۱۳۹۴: ۲۸۵) تا مرحلۀ عالی در آن مرکز فراگرفت. در این مدت، همچنین فنّ رزمی تکواندو را تا اخذ کمربند سیاه، دان ۱ در باشگاه تختی اصفهان زیر نظر رضوانی آموزش دید (باهنر، ۱۳۹۶).
علییاور باهنر در بهار سال ۱۳۷۷ ش به افغانستان بازگشت. بعد از گذشت مدتی برای تدریس در مدرسۀ علوم دینی «امام صادق» سوکه مالستان دعوت شد. در آن زمان گروه طالبان بر منطقه تسلط داشت. بسیاری و ازجمله علیزاده مجبور به ترک منطقه شدند و مدرسه بدون مدرّس ماند. باهنر ضمن تدریس درسهای متداول مدارس دینی، درسهای جنبی زبان انگلیسی، عربی، خطاطی، تمرین سخنرانی و ورزش را جزء برنامههای مدرسه قرار داده بود و اینها مورد استقبال بسیاری از طلاب واقع شد (همان). او بعد از مدتی به وسیلۀ گروه طالبان دستگیر و زندانی شد و سه ماه در زندان میرآدینه مرکز ولسوالی مالستان به سر برد. سپس طالبان او را به زندان غزنی بردند و در آنجا حدود یک ماه زندانی بود. او بعد از آزادی ملای محل شد.
باهنر در سال ۱۳۸۰ ش و بعد از سقوط گروه طالبان دوباره برای تدریس به مدرسۀ علوم دینی «امام صادق» سوکه دعوت شد و تا آخر سال ۱۳۸۳ ش به تدریس ادامه داد و سپس برای تدریس زبان عربی و انگلیسی به مؤسسۀ خدماتی «کاتب هزاره» شهر غزنی دعوت شد و یک سال در آن مؤسسه تدریس کرد و بعد دوباره به منطقۀ زادگاه خود برگشت (همان). باهنر در سال ۱۳۸۵ ش با دعوت اهالی «سوخته سبزدره» مالستان بهعنوان سر معلم مکتب مشغول شد و با کمک اهالی منطقه، ساختمان یک مکتب ده صنفی را احداث کرد. باهنر تا سال ۱۳۸۹ ش ادارۀ مکتب را بر عهده داشت. او یک سال با نهادی مرتبط با ادارۀ توسعۀ بینالمللی امریکا در کابل در زمینۀ آموزش زبان انگلیسی و ارتباطات اجتماعی کار کرد. بعدازآن، بنا به تقاضای مردم ارزگان کار در آن مؤسسه را رها کرده از اول زمستان ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۶ ش در مدرسۀ علوم دینی گنداب مشغول تدریس درسهای علوم دینی، انگلیسی، عربی، خط، کامپیوتر بود (همان).
منابع: «علییاور باهنر _ خطاط». (۱۳۷۶). فصلنامۀ درّ دَری. شمارۀ ۳ و ۴. ص ۷؛ اصیل یوسفی، محمدرفیع. (۱۳۸۴). رنگ و رنج. مشهد: سنبله؛ باهنر، علییاور. (۱۳۷۶). «آشنایی با خوشنویس جوان علییاور باهنر». [گفتگو با گلبانگ. شمارۀ ۱۱]. ص ۷؛ باهنر، علییاور. (۱۳۹۶). «زندگینامۀ خود نوشت علییاور باهنر». ارسالشده به دفتر دانشنامه. ۱۹ ثور ۱۳۹۷؛ موجانی، سید علی. صدقی، سولماز. راهدار، سید حمید. حسینزاده، بصیراحمد. علیزاده، حسینعلی. ارغون چینار، علی و یارقین، محمدحلیم. (۱۳۹۴). فرهنگ شخصیتهای معاصر افغانستان. تهران: عظام.
){kind=link}