او پوش /Aw_puŝ/
قریهای در ولسوالی سرخ و پارسای ولایت پروان
مؤلف: محمدحسن احمدی
جلد اول، ویراست دوم
قریۀ اوپوش / آبپوش در ولسوالی سرخ و پارسای ولایت پروان موقعیت دارد و از توابع درۀ ترکمن است. این قریه از شرق با قریۀ دستَرزن، از غرب با قریۀ غُجور و از جنوب با منطقۀ دانخاکریز همجوار است. از شمال به سلسله کوه تیربند متصل است. کوه تیربند در مناطق قولخویش، ترکمن، شیخعلی، منطقۀ کالو، کوتل حاجیگگ تا دوآب غوربند امتداد دارد. فاصلۀ قریه تا لولنج، مرکز ولسوالی سرخ و پارسا در حدود 60 کیلومتر است (روحانی، 1398؛ حلیمی، ۱۳۹۸).
دربارۀ دلیل نامگذاری قریه گفته میشود که در گذشته آب فراوانی داشته است، به گونهای که برای مهار آن آب، در دهانۀ چشمه نمد قرار میدادهاند (مددی، 1398).
با تسلط طالبان در بامیان در سال ۱۳۷۸ ش، این قریه جزء آخرین مناطقی بود که به تصرف طالبان درآمد. تا این زمان جمعیت قریه درحدود 300 خانوار بود. از این تعداد حدود 30 خانه سادات و بقیه هزاره بودند. اکنون (۱۳۹۸ ش) بیش از 50 خانوار در آن باقی نمانده است. بقیه اکثراً در کابل زندگی میکنند. (مددی، ۱۳۹۸). طوایف ساکن در آن همگی بومیاند و شامل هفت طایفه هستند: سادات، خَلیل (در تلفظ محلی خَلِی)، نادرشاه، خوردکزی، جوره، ولیمحمد، محمدباقی (روحانی، 1398؛ حلیمی، 1398).
قلعۀ تاریخی «انبارخانه» و زیارت «حسن شاه آقا» از مکانهای مهم تاریخی قریه است (حلیمی، 1398).
قریۀ اوپوش از کلینیک صحی در منطقۀ علیخانی ۲۵ کیلومتر فاصله دارد. قریه یک باب مکتب ابتدایی دارد. این قریه از طریق منطقۀ دانخاکریز به سرک اصلی درۀ ترکمن وصل میشود که این سرک تا ولایت میدان وردک امتداد دارد (همان).
شغل اکثر مردم زراعت است و مهمترین محصولات قریه، گندم، جو، کچالو، سیب، زردآلو، گیلاس و… است. مهمترین صنایع دستی قریه نمدبافی، گلیمبافی و ساخت لباس بَرَک است (مددی 1398).
مشاهیر قریه عبارتاند از: سیدخداداد رئیس، محرابعلی محمدی، نوراحمد زاهدی (علمای دینی در گذشته)، نادرعلی اللهداد، عطا خان، ملِک براتعلی خان، ملِک اسحاق، ملک محمدموسی و ملِک عبدالله (چهرههای تاریخی)، محمدعلی بیانی، محمدتقی خلیلی، نورعلی ذکی، محمدنبی روحانی، محمدانور نظری، محمدحلیمی، عاشقحسین نوری (علمای دینی)، عبدالوهاب اللهداد، امیرداد باقری، غلامسخی خدمت، محمدانور اللهداد و اکبر خان (فعالان اجتماعی) (روحانی، 1398).
منابع: حلیمی، محمد. (۱۳۹۸). مصاحبۀ اینترنتی محمدحسن احمدی با محمد حلیمی. ۱۵ قوس ۱۳۹۸؛ روحانی، محمدنبی. (۱۳۹۸). مصاحبۀ اینترنتی محمدحسن احمدی با محمدنبی روحانی. ۱۵ قوس ۱۳۹۸؛ مددی، ابراهیم.(۱۳۹۸). مصاحبۀ حضوری محمدحسن احمدی با ابراهیم مددی. مشهد. ۱۷ قوس ۱۳۹۸.
