شیوه‌نامۀ دانشنامه هزاره
مجموعه قواعد و اصول دربارۀ انتخاب، تصویب و نگارش مدخل‌های دانشنامه در قالب «شیوه‌نامۀ دانشنامۀ قوم هزاره» نوشته شده است. بخشی از این شیوه‌نامه برای مؤلفان است که در تألیف مدخل‌های دانشنامه و گردآوری معلومات و داده‌های معتبر راهنمایی خواهد کرد و بخش دیگر آن راهنمای جامع برای شورای علمی و گروه‌های ویراستاران علمی و ارزیابی است تا مقالات و مدخل‌های تدوین‌شده را بر اساس آن ارزیابی علمی کنند. آخرین نسخۀ شیوه‌نامۀ دانشنامه هزاره در سال ۱۳۹۶ تدوین و تصویب شد. روند به‌روز کردن شیوه‌نامۀ دانشنامه هزاره در دستور کار شورای علمی قرار دارد و با تغییر سیاست‌ها و تصمیم‌گیری جدید بنا به تشخیص شورای علمی، شیوه‌نامۀ دانشنامه هزاره نیز تغییر داده خواهد شد و به‌روز خواهد شد.
این شیوه‌نامه در پنج بخش تنظیم شده است که بخش‌های اول و دوم مربوط به شورای علمی و گروه‌های ویراستاران علمی و ارزیابی و سه بخش دیگر برای مؤلفان است:
بخش اول: اصول و مراحل مدخل‌نگاری
بخش دوم: ویرایش و آماده‌سازی علمی مقالات
بخش سوم: اصول و قواعد استفاده از منابع
بخش چهارم: قواعد کلی تدوین مقالات
بخش پنجم: اصول و شیوۀ ارجاع‌نویسی
شیوه‌نامه دو ضمیمه دارد: یک ساختار مقالات دانشنامه و دوم شیوه‌نامه ارجاع‌دهی APA است که به صورت ضمائم 1 و 2 به آن الحاق شده است.
شیوه‌نامه دانشنامه شامل بخش‌های زیر است:
بخش اول: اصول و مراحل‌مدخل‌نگاری؛
مدخل یا سرواژه، کلمه و عبارتی است که دربارۀ آن مقاله‌ای نوشته می‌شود. شرط اصلی در انتخاب مدخل یا سرواژگان دانشنامۀ هزاره؛ یعنی عنوان مدخل‌ها، تعلق داشتن آن به حوزه‌های موضوعی قوم هزاره؛ چون جایداد، فرهنگ، آداب و رسوم، شخصیت‌های علمی، فرهنگی، تاریخی، رویدادها و وقایع مرتبط با این قوم است. اصول و قواعد مدخل‌گزینی در دانشنامۀ هزاره عبارت است از:
۱. دسته‌بندی مدخل‌ها
مدخل‌ها ازنظر صوری به سه نوع تقسیم می‌شوند: اصلی، فرعی، ارجاعی.
الف. مدخل‌های اصلی آن دسته از مدخل‌هایی هستند که سردسته یا سرشاخه موضوع اصلی محسوب می‌شوند و مقاله ذیل آن به ابعاد کلی و اصلی آن موضوع می‌پردازد؛ مانند هزاره‌جات و بندِ امیر.
ب. مدخل‌های فرعی، مدخل‌هایی هستند که مقاله ذیل آنها به ابعادی از موضوع اصلی می‌پردازد و به لحاظ موضوعی وابسته به مدخل اصلی است؛ مانند اراکوزیا و پاراپامیزوس که نام قدیم بخشی از هزاره‌جات است، این‌ها مدخل‌های فرعی هستند و هزاره‌جات مدخل اصلی است. همچنین هرکدام از بندهای هیبت، پودینه، ذوالفقار، غلامان و…، مدخل فرعی هستند که به لحاظ موضوعی به مدخل اصلی یعنی بندامیر مرتبط هستند.
ج. مدخل‌های ارجاعی آن‌هایی هستند که ذیل آنها مقاله‌ای وجود ندارد و فقط ذکر شده و به مدخل دیگری ارجاع داده می‌شوند. دلایل ارجاع عبارت‌اند از: وجود رابطۀ هم ارزی بین دو مدخل، رابطۀ کل و جزء و یا رابطۀ جزء و کل. همچنین گاهی در ارجاع فقط به ذکر مدخل اکتفا می‌شود و گاهی توضیحِ کوتاه می‌آید و سپس به مدخل دیگر ارجاع داده می‌شود.
2. رعایت ترتیب لفظی مدخل‌ها
بعد از دسته‌بندی مدخل‌ها، به ترتیب لفظی مدخل‌ها هم توجه می‌شود:
1.دو مدخل با لفظ مشترک:
اگر دو مدخل دارای لفظِ مشترک باشند برای آسانیِ ارجاع به لحاظ اهمیت به ترتیب شماره‌گذاری می‌شوند؛ مانند:
پیام مهاجر (۱) نشریۀ دانشجویان افغانستان در شیراز؛ پیام مهاجر (۲) نشریۀ کانون مهاجر؛
2. چند مفهوم با یک لفظ
ولایت، ولسوالی و شهر همنام هرکدام ذیل یک مدخل مستقل می‌آیند؛ مثل بلخ، که نام قدیم مزار شریف، ولسوالی و نیز شهری در شمال افغانستان است؛ 1. بلخ، ولایت؛ 2. بلخ، ولسوالی؛
1. بامیان، ولایت؛ 2. بامیان، ولسوالی، مرکز ولایت بامیان؛
3. مدخل‌های ترکیبی
مدخل‌های ترکیبی که از دو جزء یا دو اسم عام و خاص هستند، جزء خاص، واژه اصلی و حرف اول آن مبنای انتخاب ترتیب الفبایی دانشنامه قرار می‌گیرد. جزء خاص اول قرار می‌گیرد و با ویرگول از جزء عام جدا می‌شود: مانند
غوربند، درّه؛
آجه‌گگ، کوتل؛
بابا، کوه؛
اشرف، دره.
البته در مواردی استثناء هم وجود دارد گاهی عنوان‌هایی چون درّه، دریا، دریاچه، مزار، مسجد و غیره به‌صورت جزئی از اجزای اسم درمی‌آیند؛ مانند بند امیر؛ دره‌صوف؛ آدینه‌مسجد(نام قریه‌ای در ولایت بلخ)؛ بادام‌دره (نام قریه‌ای در ولایت بغلان)؛ بغل‌کوه (نام قریه‌ای در ولایت بغلان).
4. عناوین و القاب در لفظ مدخل
عناوین و القاب، مثل آقا، امام، امامزاده، ارباب، بابا، سلطان، سید، امیر، شیخ، شاه، شاهزاده، ملّا، میرزا، در ابتدای مدخل نمی‌آیند مگر آنکه برای صاحب آنها علم و جزئی از عنوان خاص شده باشند؛ مثال: آخوند کوه‌بیرونی؛ بیگ‌خان هزاره.
۲. 3. دسته‌بندی موضوعی مدخل‌ها
برای آن که ملاک‌ها به صورت منظم و روشمند اعمال شود. پیش از بررسی مدخل‌ها در شورای علمی مدخل‌های استخراج‌شده و پیشنهادی در 5 گروه کلی تقسیم می‌شوند و سپس شورای علمی با در نظر گرفتن ملاک‌های هر مجموعه، مدخل‌های موجود را برای احراز شرایط «مدخل‌شدن» بررسی می‌کنند: این گروه‌بندی پنجگانه و ملاک‌های متناظر آن از قرار زیر هستند:
2. 3. 1.حوزۀ شخصیت (سیاسی، مذهبی، اجتماعی، نظامی، هنرمندان، شاعران و داستان‌نویسان، محققان، ورزشکاران):
ملاک مدخل‌شدن شخصیت‌ها عبارت‌اند از : شهرت عمومی؛ عملکردهای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی؛ نفوذ و تأثیر تعیین‌کننده و جدی در سطح کشور، ولایت و ولسوالی؛ مهارت و توانمندی‌های هنری؛ تألیفات و آثار علمی. البته این شخصیت‌ها بدون در نظر داشتن جنسیت، باورها و اعتقادات، گرایش‌های سیاسی و ایدئولوژیک، منطقه و محل خاص انتخاب می‌شوند. مدخل‌های شخصیت را می‌توان در سه سطح دسته‌بندی کرد: 1. ملی؛ 2. ولایت و ولسوالی؛ 3. قریه و محله. هر کدام شخصیت‌های سه سطح، در صورت احراز مدخل شدن می‌تواند مدخل جداگانه و مستقلی باشند و در غیر آن، در ذیل مدخل مناطق نام برده می‌شوند.
2. 3. 2. حوزۀ جغرافیا:
موضوعات مربوط به جغرافیا هم به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند: مناطق جغرافیایی،جغرافیای تاریخی، اماکن و آبدات تاریخی.
مناطق جغرافیایی در سه سطح 1. ولایت: شامل ولایت‌های هزاره‌نشین و ولایت‌هایی که برخی ولسوالی‌های آن هزاره‌نشین است؛ به این معنی که در زمان نگارش دانشنامه، هزاره‌ها ساکنان اصلی و اکثریت جمعیت آن را تشکیل دهند؛ 2. ولسوالی: تمام ولسوالی‌های هزاره‌نشین؛ 3. مناطق و قریه‌های کلان هزاره‌نشین در کشور بدون در نظر داشتن اینکه در کدام ولسوالی قرار دارند.
جغرافیای تاریخی: شامل مناطقی است که در زمان گذشته، هزاره‌نشین بودند و هزاره‌ها بنا به دلایل سیاسی و مذهبی از آنجا رانده شده‌اند.
اماکن و آبدات تاریخی: همه اماکن و آبدات تاریخی که در مناطق جغرافیایی و جغرافیایی تاریخی (موارد یک و دو) قرار دارند و به لحاظ پیشینۀ باستانی اهمیت دارند و دربارۀ آنها منبع و معلومات کافی وجود دارد.
2. 3. 3. حوزۀ آداب و رسوم و فرهنگ
به طور کلی ملاک اصلی آداب و رسوم برای مدخل شدن، رواج آنها در میان کل و یا بخشی از هزاره‌هاست و آن می‌تواند مشترک بین تمام هزاره‌ها باشد و یا در سطح یک منطقة هزاره‌نشین (ولایت، ولسوالی و قریه) رایج باشد و با این شرط می‌تواند مدخل مستقل باشد. آداب و رسوم مشترک با دیگر اقوام ساکن افغانستان در مدخل منطقۀ جغرافیایی نام برده می‌شود.
2. 3. 4. وقایع تاریخی:
وقایع تاریخی به سه دسته تقسیم می‌شوند: 1. وقایعی که مربوط به کل هزاره‌هاست؛ 2. وقایعی که در سطح یک ولایت و باشندگان آن، اهمیت و شهرت جدی دارند؛ 3. وقایع محدود به قریه‌ها؛ دو دسته اول به عنوان مدخل مستقل در دانشنامه هستند و دستۀ سوم تنها در مدخل مناطق نام برده می‌شوند.
2. 3. 5. طوایف:
قوم بزرگ هزاره می‌تواند در چهار رتبه دای‌ها، طوایف، شاخه‌ها و زیرشاخه‌ها (تول و تولواره) دسته‌بندی شوند و هرکدام از چهار رده با توجه به جابجایی‌ها، پراکندگی‌ها، وقایع و رخدادهای تاریخی صرف‌نظر از اعتقادت مذهبی و جغرافیای سکونت و حجم معلومات در دسترس می‌تواند به‌عنوان مدخل‌های مستقل در دانشنامه درج شوند و در غیر آن، زیرشاخه‌ها در ذیل سرشاخه‌های اصلی و همچنین در مدخل مناطق جغرافیایی و جغرافیای تاریخی نام برده می‌شود.
بخش دوم: ویرایش و آماده‌سازی علمی مقالات؛
پس از نگارش مدخل، مراحل بعدی با عنوان آماده‌سازی علمی آغاز می‌شود. در این مرحله، انواع بازبینی‌های مدنظر دانشنامه روی مدخل اجرا خواهد شد. مراحل ارزیابی، کارشناسی و نظارت مدخل‌ها بعد از نگارش انجام می‌شود و بعد از طی این مراحل ویرایش فنی و ادبی مدخل‌ها صورت خواهد گرفت. آخرین مرحله از آماده‌سازی مدخل‌ها قبل از چاپ هر جلد، مرور کلی متن برای اعراب‌گذاری واژگان محلی و آوانگاری عنوانِ مدخل‌های دارای اسامی خاص محلی است.
بخش سوم: اصول و قواعد استفاده از منابع؛
متأسفانه منابع تالیف شده در این چند دهه اخیر سرشار از مفاهیم ارزشی، ستایشی و اغراق‌آمیز است. جان‌بداری و طرف‌داری نویسنده در آنها مشهود است. اغلب آنها تربیونی برای ارائه افکار و عقاید قشر خاصی است و اغلب معیارهای تحقیق و پژوهش علمی در آنها رعایت نشده است. به همین دلیل، بنا بر سیاست دانشنامه، نثر مقالاتِ دانشنامه باید عاری از هرگونه ارزش‌داوری و ارزش‌گذاری متأثر از متن منابع باشد. برای تحقق این امر، در سطح واژگانی حساسیت خاص و ویژه‌ای لازم است؛ زیرا کاربرد این نوع واژه‌ها به نوعی باورمندی ما را به آن مفاهیم می‌رساند.
شورای علمی دانشنامه، دستورالعمل‌هایی دربارۀ نحوه کاربرد برخی واژگان تهیه کرده است و خواهان حساسیت ویژه مؤلفان در مواجهه با این نوع کلمات هستند. امکان دارد تشخیص کاربرد برخی واژگان به خاطر چند مفهومی بودن و یا ابهام معنایی برای مؤلف مشکل باشد؛ به همین منظور جدول واژگان با نحوۀ کاربرد و یا موارد جایگزین تهیه و تنظیم شده است و در اختیار مؤلف قرار می‌گیرد.
بخش چهارم: قواعد کلی تدوین مقالات؛
شورای علمی دانشنامه برای اینکه مدخل‌ها در تدوین و شیوۀ نگارش، هماهنگی و انسجام مطلوب داشته باشد؛ مجموعه قواعدی را به شرح زیر تنظیم کرده است و در اختیار مؤلف قرار داده است:
1. مؤلف باید برای بیان مطالب طرحی داشته باشد و در نقل مطالب ترتیب منطقی را رعایت کند؛ در این زمینه مؤلف به ساختار مقالات توجه کرده و مطابق ساختار تعریف‌شده مقاله را تدوین کند. ضمیمه شماره 1، شیوه‌نامه دیده شود؛
2. پاراگراف‌ها باید دارای انسجام منطقی و با رعایت ساختار چیده شود؛
3. هر مقاله استقلال نسبی دارد و باید اطلاعات آن دربارۀ همان موضوع باشد؛ بنابراین از آوردن مطالب اضافی غیر مرتبط خودداری شود؛ برای مثال اگر دربارۀ سراج‌التواریخ مقاله‌ای نوشته می‌شود نباید به زندگی‌نامه ملا فیض‌محمد کاتب هزاره پرداخته شود؛ زیرا ملا فیض‌محمد کاتب هزاره، خود مدخلی جداگانه است؛
4. در صورت ارتباط مفهومی و یا تاریخی و مکانی موضوع مدخل با مدخل‌های دیگر، باید مواظب بود که در آنها مطالب تکراری راه نیابند یا به حداقل ضرورت برسد؛
5. در صورت ناگزیر بودن به ذکر برخی ارتباط‌های مفهومی و یا تاریخی و مکانی با مدخل‌های دیگر، به حداقل ضرورت اشاره شود: مثال: اگر مقاله دربارۀ قیام چنداول است، فقط دربارۀ چگونگی قیام، زمان و علت و پیامدهای آن بنویسید و اشاره مختصری به موقعیت مکانی چنداول داشته باشید و به تشریح جغرافیای منطقه چنداول نپردازید؛
6. نقل مطالب عاری از تناقض باشد؛
7. زبان مقاله باید علمی باشد برای این منظور ساختار جملات گویا، روشن و ساده و قابل فهم برای عموم باشد. مؤلف در هنگام نگارش مقالات به نکات زیر توجه داشته باشد؛
7. 1. از به کارگیری تعبیرهای مجازی و کنایی، تعبیرات شاعرانه و استعاری و هرگونه ابراز احساسات و آوردن تعابیر و جملات عاطفی و تعبیرات ستایشی و اغراق گونه چون سلحشوران هزاره، جان برکفان مسلمان. در ظل رأفت و رحمت او، در محضر او تلمذ کرد. به دیار باقی شتافت، عالم وارسته راستین … خودداری شود؛
7. 2. از آوردن صفت‌های کلیشه‌ای مثل مؤمن، پرهیزگار، متدین، با بصیرت، و… پرهیز کنید؛ زیرا شما از وجود چنین صفاتی در فرد اطمینان ندارید؛
7. 3. از آوردن واژگان، اصطلاحات و استعارات، کنایات و ضرب‌المثل‌های عربی و پیوند دهنده‌هایی چون لذا، فلذا، هکذا، مشارالیه، فی الجمله و امثال آن خودداری شود؛
7. 4. از نگارش به سبک اداری، زندگی‌نامه‌نویسی، گزارش‌نویسی پرهیز شود؛
7. 5. جملات کوتاه و خبری باشد و از آوردن جملات طولانی، مبهم و جمله در جمله پرهیز شود؛
7. 6. نقل‌قول‌های طولانی، مقاله را بیهوده دراز و از صورت دانشنامه‌ای خارج می‌سازد؛ بنابراین نقل‌قول‌ها کوتاه و به اندازه باشد و داخل گیومه باشد به طوری که نثر مقاله را مختل نکند و نثر را از یکنواختی دور نسازد؛
نکته: برای متن‌های دشواری مانند سراج‌التواریخ ، مؤلف باید پیام و چکیده متن را دریافت کرده و آن را به نثر امروزی تبدیل کند و جهت مستندسازی در لابه لای آن عیناً برخی کلمات و عبارات کلیدی موجود در متن اصلی را استفاده کرده و داخل گیومه قرار دهد: مثال: او به همراه چند تن دیگر از سران هزاره ابتدا از جانب سردار عبدالقدوس‌خان وعده‌هایی دریافت کردند مبنی بر اینکه به میزان شتاب کردن در اعلام اطاعت، «اعزاز و اکرام یافته» و «از جانب دولت سرافراز و ممتاز خواهند شد».
7. 7. از آوردن جزییات غیر ضروری همانند: در سحرگاه روز دوشنبه، در آدینه روزی، او به همراه جمع کثیری از طلاب روانه حوزه نجف شد.
7. 8. مؤلف همواره خواننده‌ای را که در افغانستان زندگی می‌کند، مدنظر داشته باشد و از به کاربردن واژه‌هایی که برای چنین مخاطبی نامفهوم یا نامأنوس است، خودداری کند، مثال: او در خانواده‌ای کشاورز متولّد شد. او در بیمارستان دولتی کابل درگذشت.
در جملات فوق به جای کشاورز و بیمارستان، از زراعت‌پیشه و شفاخانه استفاده شود؛
8. در صورتی که از برخی شخصیت‌ها و چهره‌های سیاسی، اجتماعی و دینی اعم از افغانستانی یا غیر از آن در متن مقاله نام برده می‌شود، بهتر است در عبارتی کوتاه معرفی شوند تا برای خواننده ابهامی در زمینۀ هویت شخصیت وجود نداشته باشد. مثال: اگر می‌خواهیم در مقالۀ نوراحمد تقدسی از مرتضی مطهری به عنوان شخصیت مورد علاقه او نام ببریم، بهتر است مرتضی مطهری در عبارتی کوتاه شناسانده شود: از شخصیت‌های مورد علاقه او، مرتضی مطهری، متفکر دینی ایرانی بود؛
9. هرگونه ادّعایی در مقاله بخصوص دربارۀ مدخل‌های شخصیت، باید مستدل باشد، در غیر این صورت از آوردن آن خودداری شود و یا به گونه تعدیل‌شده به کار برده شود؛
مثال: سلمان‌علی جاغوری از پیشگامان دفاع از آزادی حقوق زنان در افغانستان به شمار می‌رود.
در این باره، پیشگام بودن باید مستدل باشد و یا جمله تعدیل شود: آثار جاغوری او را در زمره مدافعین حقوق زنان در افغانستان قرار می‌دهد.
10. کار مؤلف صرفاً جمع‌آوری مطلب و آوردن بدون دخل و تصرّف در مقاله نیست، بلکه مطالب جمع‌آوری شده از منابع مختلف می‌بایست ارزیابی شده و با رعایت تمامی نکاتی که تا به حال ذکر شد با نثری ساده و امروزی، تبدیل به یک مقاله دانشنامه‌ای شود؛
11. خودداری از مستند ساختن مطالب به شعر، ضرب‌المثل و … به عنوان دلیل مطلب، مگر آنکه آوردن شعر و ضرب‌المثل به هدف خاص صورت بگیرد؛
12. انواع مآخذی که در مقاله‌های دانشنامه از آنها استفاده می‌شود، عبارت‌اند از: کتاب (نسخه چاپی، نسخة خطی) مجله و روزنامه یا هر نشریة ادواری، گزارش و نشریة سازمان‌ها، اسناد و مدارک آرشیوهای شخصی و دولتی و روایت شفاهی مردمی و منابع اینترنتی معتبر.
بخش پنجم: اصول و شیوۀ ارجاع‌دهی
مقاله هنگامی تحقیقی و علمی تلقی می‌شود که اولاً ترتیب اطلاعات در آن صحیح و منطقی رعایت شود. ثانیاً استنادات و ارجاعات درونی آن دقیق و درست باشد. بر این اساس، چگونگی منبع‌نویسی و ارجاعات درون‌متنی مقاله بسیار ضروری و مهم است. درعین‌حال، مقاله علاوه بر اطلاعاتی که عیناً به خواننده منتقل می‌کند، از نظر منابع نیز مهم است؛ زیرا منابع مقاله راهنمای اصلی خواننده برای رسیدن به اطلاعات دیگر است و هرچه شیوۀ منبع‌نویسی دقیق‌تر باشد، دسترسی به اطلاعات ذکرشده در آن راحت‌تر بوده و شأن علمی مقاله حفظ می‌شود.
ارجاعات در دانشنامه چند نوع است:
1. ارجاع مدخل ارجاعی به مدخل اصلی؛
عنوان‌هایی که ضمن مقاله می‌آیند و خود در دانشنامه مدخل دارند، ارجاع به آنها، با افزودن نشانة * بر روی آنها انجام می گیرد.
2. ارجاع منابع کاربردی:
شیوه ارجاع‌دهی انتخاب شده برای دانشنامه APA(American Psychological Association) «شیوه‌نامه نشر انجمن روانشناسی آمریکا» است. این شیوه‌نامه راهنمای نویسندگان، ویراستاران، پژوهشگران، دانشجویان و استادان سراسر جهان است. اکنون این شیوه‌نامه نه فقط در انتشارات انجمن روانشناسی آمریکا، بلکه درگسترۀ وسیعی از مجلات علمی، متون درسی و غیره در سراسر دنیا کاربرد دارد.
از این شیوه‌نامه به دو صورت درون‌متنی و کتابنامه یا منابع و مآخذ به کار می‌رود:
2. 1. درون‌متنی: ارجاعات منابع کاربردی در متن مقاله در سطح درون‌متنی به شیوه APA (یکی از روش‌های معتبر بین‌المللی مقالات علمی -پژوهشی) است. در این شیوه، بعد از نقل مطلب ارجاع به این صورت است (نویسنده، سال نشر: شمارۀ صفحه)؛
2. 2. کتابنامه یا فهرست منابع و مأخذ؛ به صورت الفبایی، بدون شماره‌گذاری، پشت سرهم که با نقطه‌ویرگول از هم جدا می‌شوند و ترتیب آن به این صورت است (نام خانوادگی، نام. (سال نشر). عنوان منبع. مترجم. شماره جلد. نوبت چاپ. محل نشر: نام انتشارات). انواع ارجاع‌دهی منابع مختلف کتاب، مقاله، نشریه، گزارش، مصاحبه، سایت و …. به شیوه‌نامه APA در اختیار مؤلفان قرار می‌گیرد. ضمیمۀ شمارۀ 2 دیده شود.
این شیوه‌نامه در آغاز به صورت یک راهنمای کلی بدون اشاره به جزئیات تدوین شده بود؛ اما به تدریج و با رویارویی با پیچیدگی‌های علمی و پژوهشی، شیوۀ تفصیلی نگارش مدخل‌ها در جلسات شورای علمی تکمیل شده و موارد دیگری چون شیوۀ ضبط اعلام محلی، رسم‌الخط، نشانه‌های فصل و وصل، نشانه‌ها و رمزهای ویرایشی و نشانه‌گذاری‌ها، شیوۀ ضبط تصاویر، نمودارها، جدول‌ها، اعداد و تاریخ‌ها به آن اضافه شد. ضمیمۀ سوم شیوه‌نامه ملاک‌های مدخل‌گزینی است که در حال تدوین آن هستیم. این قسمت در ویرایش بعدی شیوه‌نامه به آن اضافه خواهد شد.