آشنایی با بناهای تاریخی افغانستان
کتاب، در موضوع جغرافیا
مؤلف: حسین رهیاب (بلخی)
جلد اول، ویراست دوم
این کتاب، اثر محمدعظیم عظیمی است و در سال ۱۳۹۱ ش همزمان در تهران و کابل منتشر شده است. ناشر تهران آن نشر علم و دانش است و ناشر کابل، خراسان. کتاب ۳۳۶ صفحه دارد، با شمارگان ۲۰۰۰ نسخه.
این کتاب یک مقدمه و یک پیشگفتار دارد که نویسنده در آن‌ها به میراث فرهنگی و ضروت حفظ آن پرداخته است. سپس عناوین اصلی کتاب در ۱۲ فصل آمده است. در پایان، منابع کتاب در سه قسمتِ کتاب‌ها، مقالات و سایت‌ها معرفی شده است.
فصل اول دربارۀ اولین سکونتگاه‌های کشف‌شده در افغانستان از جمله قره‌کمر، چهل ستون، شمشیر غار، هزارسُم و درۀ بامیان است. فصل دوم کتاب، معماری دورۀ تاریخی افغانستان نام دارد. در فصل‌های سوم تا نهم کتاب، شهرها و بافت‌های تاریخی، کاخ‌ها، باغ‌ها، مناره‌ها، برج‌ها. مراکز خدماتی (کاروان‌سراها، چاپارخانه‌ها، پل‌ها، حوض‌ها، کبوترخانه‌ها و آسیاب‌های بادی)، قلعه‌ها، مساجد و گنبدها معرفی شده است. فصل دهم این کتاب «سایر بناهای مذهبی» نام گرفته است و در این فصل روضۀ سخی، مقبرۀ بابا حاتم، گازرگاه، مقبرۀ سلطان عبدالرزاق، مصلی، خانقاه‌ها، معابد، تخت رستم و بت‌های بودا معرفی شده است. فصل یازدهم دربارۀ مراکز اقتصادی یا بازارهاست. فصل دوازدهم دربارۀ مراکز علمی و فرهنگی‌ای چون رصدخانه‌ها و مدارس تاریخی است.
محمدعظیم عظیمی متولد کابل در سال ۱۳۵۷ ش است. او اصالتاً از قریۀ خاگدوِ ولسوالی یکه‌اولنگ است. او ماستری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دارد و استادِ برخی دانشگاه‌های خصوصی در کابل است (عظیمی، ۱۳۹۹).
منبع: عظیمی، محمدعظیم. (۱۳۹۱). آشنایی با بناهای تاریخی افغانستان. تهران: علم و دانش _ خراسان؛ عظیمی، محمدعظیم. (۱۳۹۹) مصاحبۀ اینترنتی پروین ولی‌زاده با محمدعظیم عظیمی. ۳ حمل ۱۳۹۹.
