افغانستان تبیین الگوی مطلوب نظام شهری
کتاب، در موضوع جغرافیای شهری
مؤلف: محسن شریفی
جلد اول، ویراست دوم
این اثر تألیف حسن عبداللهی است. آن را انتشارات پاپلی در سال ۱۳۸۸ ش در مشهد منتشر کرده است، در ۳۸۴ صفحۀ وزیری و با شمارگان ۲۰۰۰ نسخه. مؤلف در مقدمۀ کتاب دربارۀ انگیزه‌اش از تألیف می‌نویسد: «علی‌رغم برقراری نسبی آرامش پس از سه دهه جنگ در افغانستان، هنوز نظام شهری آن آشفته و بی‌سامان است و کتاب تلاش دارد علت اصلی این وضعیت را کشف و راه برون‌رفت از آن را جستجو کند» (مقدمۀ کتاب).
کتاب در ۸ فصل تنظیم شده است. فصل اول به کلیات طرح تحقیق می‌پردازد. فصل دوم مباحث نظری مثل تعریف و ماهیت نظام شهری، سطوح سازمانی سیستم‌های شهری و روابط و پویایی آن‌ها را توضیح می‌دهد.
بررسی ویژگی‌های طبیعی، اکولوژی، اقتصادی، اجتماعی، نظام سیاسی و تقسیمات اداری افغانستان موضوع فصل سوم است. پیشینۀ شهرنشینی و نظام شهری افغانستان قبل از اسلام و بعد از اسلام و سه دهۀ اخیر (۱۳۵۸ تا ۱۳۸۸ ش / ۱۹۷۹ م تا ۲۰۰۹ م) در فصل بعدی بررسی می‌شود.
مؤلف در فصل پنجم با طرح پرسشنامه‌ای حاوی ۵۷ سؤال نظرات مسئولان وزارت انکشاف شهری، وزارت اقتصاد، شهرداری کابل، اساتید دانشگاه، نمایندگان ولسی‌جرگه و مشرانو جرگه را در خصوص نظام شهری افغانستان جویا می‌شود.
مؤلف در فصل ششم بر اساس شاخص‌های تمرکز شهری، شاخص انتروپی مطلق و نسبی و شاخص‌های توسعه‌یافتگی فضا، چنین نتیجه می‌گیرد که الگوی شهری در افغانستان الگوی تک‌شهری بوده و نظام شهری متناسب، بر اساس الگوی موجود ممکن نیست.
فصل هفتم جمع‌بندی و نتیجه‌گیری مطالب شش فصل قبل است. فصل هشتم به تبیین الگوی بهینۀ نظام شهری افغانستان بر مبنای الگوی توسعۀ منطقه‌ای می‌پردازد و افغانستان را در مجموع به ۸ منطقۀ همگن جغرافیایی، اجتماعی و اقتصادی تقسیم می‌کند.
عبداللهی از ولسوالی لعل و سرجنگل ولایت غور است. او دکتری خود را در رشتۀ شهرسازی از دانشگاه تربیت مدرس تهران گرفته است و طی سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ ش به حیث وزیر امور شهرسازی افغانستان ایفای وظیفه کرده است.
منبع: عبداللهی، حسن. (۱۳۸۸). افغانستان تبیین الگوی مطلوب نظام شهری. مشهد: پاپلی.
