انجیرهای سرخ مزار

کتاب، مجموعه داستان کوتاه
مؤلف: حسین رهیاب (بلخی)
جلد اول، ویراست دوم

این کتاب اثر محمد‌حسین محمدی است. نشر چشمه چاپ اول آن را در سال ۱۳۸۳ ش در تهران و انتشارات تاک چاپ هفتم آن را در کابل در ۱۴۷ صفحۀ رقعی با شمارگان ۵۵۰ نسخه منتشر کرده است. انجیرهای سرخ مزار شامل ۱۴ داستان کوتاه است که همۀ آن‌ها تقریباً در فاصلۀ زمانی هفت سال (نیمۀ دوم دهۀ هفتاد و اوایل دهۀ هشتاد شمسی) در مشهد، تهران و مزار شریف نوشته شده‌اند.

«مردگان» اولین داستان و «سگ‌ها تا صبح می‌جفند» آخرین داستان این مجموعه است (محمدی، ۱۳۸۳). جنگ، سوژۀ بیشتر داستان‌ها را تشکیل می‌دهد. نویسنده سعی کرده است که در هر داستان از زاویه‌ای متفاوت به جنگ و آدم‌های آن بپردازد. نویسنده از سه تکنیک خودگویی درونی، بازگشت به گذشته و تغییر دیدگاه استفاده کرده است. این تکنیک‌ها موجب جذابیت داستان‌ها شده است (سمیعی، ۱۳۸۹).

داستان‌های این مجموعه تحت تأثیر وضعیت جنگی، حملۀ طالبان به مزار و کشتارهای آن مناطق نوشته شده است. داستان «دشت لیلی» روایت تکان‌دهنده‌ای از قتل، کشتار و جنایت را پیش روی خواننده می‌گشاید (سایت شفقنا افغانستان، ۱۳۹۵).

فقر و محرومیت بخش دیگری از مضامین داستان‌ها را تشکیل می‌دهد. داستان «کَنْچَنِی» برای نمونه به وضعیت سخت زندگی زنانی می‌پردازد که تحت قیود و رسوم محلی در وضعیت رقت‌باری به سر می‌برند (فرانک، ۱۳۸۹).

انجیرهای سرخ مزار جوایز متعددی از جشنواره‌های مختلف کسب کرده است: جایزۀ صلح افغانستان در سال ۱۳۸۷ ش؛ جایزۀ نخست هوشنگ گلشیری به عنوان بهترین مجموعه داستان در سال ۱۳۸۳ ش؛ برندۀ بهترین مجموعه داستان جایزۀ ادبی اصفهان در سال۱۳۸۳ ش (بیانکا ماریا فیلیپینی، ۱۳۹۱).

از این مجموعه، برخی داستان‌هایش به طور انفرادی جوایزی کسب کرده است، از جمله «دشت لیلی» در سال ۱۳۸۲ ش مقام اول ششمین دورۀ مسابقات ادبی جوانان زیر ۳۰ سال ایران؛ «مرد‌گان» در سال ۱۳۸۲ ش مقام اول نخستین دورۀ جایزۀ ادبی بهرام صادقی در اصفهان (سایت ویکی پدیا، ۱۳۹۶)، همچنین در همان سال رتبۀ اول نخستین دورۀ جایزۀ ادبی اصفهان و در سال ۱۳۸۱ ش جایزۀ نخست پنجمین دورۀ مسابقات ادبی جوانان زیر ۳۰ سال ایران؛ «عبد‌ل‌بیتل آمده بود این‌جا بمیرد» در سال ۱۳۸۱ ش رتبۀ نخست پنجمین دورۀ مسابقات داستان‌نویسی دانشجویان سراسر ایران (بیانکا ماریا فیلیپینی، ۱۳۹۱).

انجیرهای سرخ مزار در سال ۱۳۹۱ ش به زبان فرانسوی ترجمه و در پاریس منتشر شده است (وبلاگ قند پارسی، ۱۳۹۱). همچنین این مجموعه به زبان ایتالیایی ترجمه شده است و انتشارات سی‌وسه پل در ایتالیا در سال ۱۳۹۲ش آن را منتشر کرده است (بیانکا ماریا فیلیپینی، ۱۳۹۱).

منابع: بیانکا ماریا فیلیپینی. (۱۳۹۱). «انجیرهای سرخ مزار در ایتالیا». پایگاه اطلاع رسانی شهر کتاب. بازیابی ۱۰ حوت ۱۳۹۶. bookcity.org؛سایت شفقنا افغانستان. (۱۳۹۵). «کتاب “انجیرهای سرخ مزار” برنده جایزه ادبی صلح افغانستان». بازیابی ۱۰ حوت ۱۳۹۶.af.shafaqna.com؛ سمیعی، زهره. (۱۳۸۹). «انجیرهای سرخ مزار». سایت تبیان. بازیابی ۱۰ حوت ۱۳۹۶. article.tebyan.net؛فرانک. «انجیرهای سرخ مزار». (۱۳۸۹). وبلاگ معرفی کتاب. بازیابی ۱۰ حوت ۱۳۹۶. bestbooks.blogfa.com؛ محمدی، محمد‌حسین. (۱۳۸۳). انجیرهای سرخ مزار، تهران: نشر چشمه؛ وبلاگ قند پارسی. (۱۳۹۱). «انتشار ترجمۀ «انجیرهای سرخ مزار» به زبان فرانسوی». بازیابی ۱۰ حوت ۱۳۹۶. ghandeparsi.blogfa.com؛ویکی پدیا. (۱۳۹۶). «محمد‌حسین محمدی». بازیابی ۱۰ حوت ۱۳۹۶. fa.wikipedia.org.