اخلاقی، محمدعلی (۱۳۴۹ ش)
فعال سیاسی و استاد دانشگاه
مؤلف: محمدحسین فیاض
جلد اول، ویراست دوم
محمدعلی اخلاقی فرزند حسین‌علی در سال ۱۳۴۹ ش / ۱۹۷۰ م در قریه مُرتِی در منطقۀ شِینَه‌دِه ولسوالی مالستان ولایت غزنی به دنیا آمد. سواد را در مکتب‌خانه و تعلیمات ابتدایی دینی را در مدرسۀ علوم دینی رضویه واقع در شنیه‌ده فراگرفت. در سال ۱۳۶۸ ش به قم رفت و در حوزۀ علمیۀ قم، در مدت سه سال، سطوح عالی علوم دینی و درس خارج فقه و اصول را خواند. هم‌زمان با تحصیل در مدرسۀ علوم دینی، در سال ۱۳۷۲ در «مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی» قم در رشتۀ جامعه‌شناسی پذیرفته شد و در سال ۱۳۸۰ ش مدرک کارشناسی ارشد خود را در این رشته به دست آورد.
او در سال ۱۳۸۱ ش با خانواده به کابل بازگشت و از همان سال تا ۱۳۸۳ ش به عنوان مدیر عمومی انجمن‌های مکاتب در وزارت معارف مشغول به کار شد و بیش از صد نفر از معلمان مکاتب را در کابل و چند ولایت، آموزش کوتاه‌مدت داد (پژواک، ۱۳۹۶؛ اخلاقی، ۱۳۸۶). در اواخر سال ۱۳۸۴ ش به حیث استاد در دیپارتمنت جامعه‌شناسیِ دانشکدۀ علوم اجتماعیِ «دانشگاه تعلیم و تربیت شهید ربانی» جذب شد. اخلاقی به مدت چهار سال از ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ ش به حیث آمر دیپارتمنت جامعه‌شناسی فعالیت اداری کرد. او از آغاز تأسیس دانشگاه کاتب در برنامه‌های علمی و آموزشی آن سهم فعال داشته است. وی ضمن تدریس به صورت نیمه‌وقت، از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۹ ش مدیریت استادان و دانشجویان این دانشگاه را نیز به عهده داشت (اخلاقی، ۱۳۹۶). محمدعلی اخلاقی از سال ۱۳۹۰ ش تا آخر سال ۱۳۹۵ ش ضمن تدریس در دانشگاه خصوصی خاتم‌النبیین، دانشکدۀ علوم اجتماعی این دانشگاه را نیز مدیریت کرد.
او در کنار مصروفیت‌های اداری، با جمعی از همکاران «مرکز تحقیقات اجتماعی» را در کابل راه‌اندازی کرد. این مرکز از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۹ ش فعال بود و اخلاقی در سال۱۳۸۶ تا ۱۳۸۷ ش ریاست آن را نیز برعهده داشت (ویکی‌پدیا، ۱۳۹۶).
از او چندین کتاب و تحقیق علمی به نشر رسیده است، مثل بررسی شکل‌گیری سازمان روحانیت شیعه (۱۳۸۴ ش)، فرایند شکل‌گیری قانون اساسی (جلد اول و سوم با همکاری دو نفر از اعضای مرکز تحقیقات اجتماعی، ۱۳۸۴ ش)، بررسی وضعیت معلولین در خانواده و اجتماع (۱۳۸۶ ش)، بررسی زمینه‌ها و انواع خشونت علیه زن در خانواده (۱۳۸۶ ش به سه زبان فارسی، پشتو و انگلیسی). از اخلاقی، چندین مقاله در نشریات داخلی و ایرانی چاپ شده است (موجانی، صدقی، راهدار، حسین‌زاده، علیزاده، ارغون چینار، یارقین، ۱۳۹۴: ۴۳۷).
اخلاقی در سال ۱۳۸۹ ش در انتخابات پارلمانی افغانستان با ۸۴۹۸ رأی به عنوان نمایندۀ مردم ولایت غزنی به شانزدهمین دورۀ مجلس نمایندگان راه یافت. وی در مجلس شانزدهم، عضو کمیسیون امور دینی، فرهنگی، معارف و تحصیلات عالی است (سایت پژواک، ۱۳۹۶).
منابع: اخلاقی، محمدعلی. (۱۳۹۶). «مصاحبۀ اینترنتی محمدحسین فیاض با محمدعلی اخلاقی». ۳۱ سرطان ۱۳۹۶؛ سایت پژواک. (۱۳۹۶). «زندگی‌نامۀ اعضای ولسی جرگه از ولایت غزنی». بازیابی ۳۱ سرطان ۱۳۹۶. www.pajhwok.com؛ موجانی، سید علی. صدقی، سولماز. راهدار، سیدحمید. حسین‌زاده، بصیراحمد. علیزاده، حسین‌علی. ارغون چینار، علی و یارقین، محمدحلیم. (۱۳۹۴). فرهنگ شخصیت‌های معاصر افغانستان. قم: عظام؛ ویکی‌پدیا. (۱۳۹۶). «محمدعلی اخلاقی». بازیابی ۳۱ سرطان ۱۳۹۶. fa.wikipedia.org.
