مصاحبه اسدالله شفایی، رئیس بنیاد دانشنامه هزاره با بی‌بی‌سی
اشاره:روز شنبه ۹ جولای / ۱۸ سرطان از ویراست دوم جلد اول دانشنامۀ هزاره در لندن رونمایی شد. |
در بارۀ ویراستِ دوم جلد اول دانشنامۀ هزاره گفتگویی با اسدالله شفایی، پژوهشگر و رئیس بنیاد دانشنامۀ هزاره انجام شده است که در ذیل می‌خوانید؛
اسدالله شفایی: ویراستِ دوم جلد اول دانشنامۀ هزاره درواقع نسخۀ تکمیل شده، همراه با اضافات و تجدیدنظر در مقایسه با ویراست اول است، به عبارت دیگر، سه سال پیش جلد اول در کابل منتشر شد و مورد توجه گستردۀ مردم واقع شد. در آن زمان نقدهایی هم بر آن وارد شد. دست‌اندرکاران دانشنامه تصمیم گرفتند که به همۀ نقد و نظرها و دیدگاه‌ها توجه کنند. آن‌ها حدود یک سال مصروف ارزیابی نقدها بودند و همچنین تعدادی از کارشناسان، دانشنامه را خواندند. در ویراست جدید مجموع دیدگاه‌ها و نظرهای اصلاحی وارد شد. همچنین تعداد زیادی از مدخل‌های جدید هم در ویراست دوم پوشش داده شد؛ مدخل‌هایی که به دلایل مختلف از قلم مانده بودند. به این لحاظ ویراست دوم نسخۀ کامل‌تر و مفصل‌تر است و حجم آن در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد بیشتر از ویراست اول است.
محب مدثر: گفتید به نقدها در ویراست دوم رسیدگی شد. نقدهای زیادی دربارۀ آن وجود داشت و اتفاقاً یکی از نقدها دربارۀ افراد بود، به این نقدها چگونه رسیدگی شد و در این مورد چه اطلاعات و مسائلی اصلاح شد؟
اسدالله شفایی: ما سعی کردیم جدا از نقدهایی که در شبکه‌های اجتماعی به نحوی منتشر شده بود، ویراست اول را در اختیار شماری از صاحب‌نظران و کارشناسان در عرصه‌های مختلف از تاریخ گرفته تا سیاست و فولکلور و نظایر آن قرار بدهیم تا با دقت خوانده شود. بخشی از نقد و نظرها از این لحاظ مورد توجه قرار گرفت و در عین حال، در جریان ارزیابی مجدد دانشنامه ما احساس کردیم که شماری از مدخل‌ها از قلم مانده‌اند. همچنین مدخل‌های دیگری هم بودند که کمبودهای معلوماتی داشت به این دلیل که بخش عمده‌ای از کار دانشنامه مستلزم تحقیقات میدانی است؛ بنابراین ما سعی کردیم به کمبودهای معلوماتی که در برخی مدخل‌ها بخصوص مدخل‌های مناطق در ویراست اول وجود داشت، توجه شود. می‌توان گفت ویراست دوم از بسیاری از لحاظ از نسخۀ اول کامل‌تر است.
محب مدثر: دربارۀ این موضوع که جلد اول دانشنامه زمان زیادی را برد؛ دو بار ویرایش و دو بار چاپ شد، آیا این به این معناست که جلدهای بعدی هم به چنین سرنوشتی دچار خواهد شد و قرار است هر جلد یک یا دو بار چاپ و ویرایش شود، یا نه زمان بیشتری را نمی‌گیرد؟
اسدالله شفایی: طرح ما نگارش و تدوین دانشنامه در ۱۲ جلد است. حدود ۱۰ سال پیش که اولین‌بار طرحِ تدوین دانشنامه مطرح شد، ما از آن زمان در حدود ۶ تا ۷ سال را مصروف کار‌های مقدماتی بودیم. عملاً تدوین جلد اول ۲ سال و یا کمتر از ۲ سال را در برگرفت. به دلایل مختلف ازجمله اینکه تجربۀ دانشنامه‌نویسی در کشور ما وجود ندارد، ما تصمیم گرفتیم به جای اینکه ادامۀ کار پی بگیریم و جلد دوم را تدوین کنیم به سراغ ویراست دوم رفتیم. در این مدت همواره احساس کردیم که ظرفیت کافی در مجموعِ تیم دانشنامه از دست‌اندرکاران گرفته تا مؤلفان و اعضای شورای علمی و گروه‌های منطقه‌ای ایجاد شده است، در صورتی که بودجۀ لازم وجود داشته باشد، هر سال می‌توانیم یک جلد را تدوین و منتشر کنیم و البته این به میزان حمایت‌ها از دانشنامه و فروش جلدهای فعلی بستگی دارد. در حال حاضر تصمیم داریم به زودی تدوین جلد دوم را شروع کنیم.
