استقرار صلح

کتاب، سیاست افغانستان
مؤلف: محمود جعفری
جلد اول، ویراست دوم

کتاب استقرار صلح  ترجمۀ حسن رضایی است. آن را انتشارات گوهرشاد با همکاری نشر واژه در سال 1396 خورشیدی در کابل در 206 صفحۀ قطع وزیری و با شمارگان 1000 نسخه به چاپ رسانده است. نویسندۀ کتاب جان‌پال ‌لیدراک است.

این کتاب حاصل 15 سال تجربۀ نویسنده در 25 کشور از 5 قارۀ جهان توصیف شده است. او در کشورهایی نظیر سودان، سومالیا، فلیپین، برما، کلمبیا، ایرلند شمالی و منطقۀ باسک اسپانیا به عنوان فعال صلح کار کرده است. این اثر را پس از این تجارب و همچنین تجربۀ تدریس دانشگاهی در ایالات متحدۀ امریکا نوشته است. این کتاب نخستین بار در سال 1994 میلادی در امریکا برای آموزش متخصصان صلح به چاپ رسیده است (لیدراک، 1396: 17).

این اثر علاوه بر پیشگفتار و مقدمه، در دو بخش و 12 فصل تنظیم شده است. بخش نخست شامل توضیحاتی دربارۀ منازعات مسلحانۀ معاصر است که در سه فصل بیان شده است: مرور جهانی؛ ویژگی‌های جوامع دچار منازعه و مصالحه؛ برقراری ارتباط. بخش دوم را چارچوب مفهومی صلح تشکیل می‌دهد. نویسنده این بخش را در قالب مباحثی چون تصویر جامع از بازیگران منازعه، پویایی و گسترش منازعه، چارچوب منسجم برای استقرار صلح، امکان‌پذیری صلح، هماهنگی، آمادگی برای استقرار صلح و ارزیابی استراتژیک و پاسخگو شرح داده است. فصل پایانی کتاب را نیز مطالعۀ موردی در چهار کشور افریقایی سودان، اتیوپیا، روندا و سومالیا تشکیل می‌دهد.

در کل، لیدراک در این اثر، نخست به سنخ‌شناسی منازعات مسلحانۀ معاصر می‌پردازد و منازعات را به سه نوع کوتاه‌مدت، میان‌مدت و طولانی‌مدت تقسیم می‌کند. سپس چارچوب مفهومی مورد نظر خود را تبیین می‌کند. او برای جامعه سه سطح از رهبری قایل است: سطح عالی، میانه و عادی. به نظر او، سطح عالی از پیامد تصمیمات خود متأثر نمی‌شود و تجارب رهبری آن نیز نمی‌تواند درون‌مایۀ صلح را تشکیل دهد. سطح عادی به دلیل موقعیتی که در آن قرار دارد، قادر به شرکت در تصمیم‌گیری‌ها نیست. از این‌رو بهترین سطح در برنامه‌ریزی‌های صلح، سطح میانی است (مقدمۀ مترجم، 1396: 14).

هدف مترجم از ترجمۀ استقرار صلح تشابه منازعۀ افغانستان با منازعاتی عنوان شده است که لیدراک آن‌ها را تجربه کرده است. به نظر مترجم، «تجاربی که لیدراک در این کتاب، در زمینۀ صلح از آن‌ها سخن می‌گوید، شباهت‌های زیادی با شرایط منازعه در افغانستان دارد» (مقدمۀ مترجم، 1396: 13). از این جهت، مترجم این کتاب را برای شناخت منازعات افغانستان و ادبیات صلح مهم توصیف می‌کند. حسن رضایی، مترجم و پژوهشگر متولد قریۀ ده‌پیتو ولسوالی لعل و سرجنگل است. او ماستری جامعه‌شناسی از دانشگاه فردوسی مشهد دارد و اولین رئیس دانشگاه غرجستان در کابل بوده است.

منبع: لیدراک، جان‌پال. (1396). استقرار صلح. ترجمۀ حسن رضایی. کابل: گوهرشاد با همکاری واژه.