ادیبی، محمدابراهیم (۱۲۹۵ تا ۱۳۸۵ ش)
عالم دینی و متنفذ اجتماعی
مؤلف: محمد اکبری (علامه)
جلد اول، ویراست دوم
محمدابراهیم ادیبی فرزند محمد کربلایی در سال ۱۲۹۵ ش / ۱۹۱۶ م در قریۀ قُولِ مسعود تخت ولسوالی ورس ولایت بامیان، در یک خانوادۀ فرهنگی به دنیا آمد. در شش‌سالگی نزد پدرش روخوانی قرآن و برخی کتاب‌های فارسی و اندکی از ادبیات عرب را فرا گرفت. او برای ادامۀ تحصیل به ولسوالی پَنْجَوْ رفت و همراه سید علی بهشتی نزد شیخ محمدعلی درس‌های مقدماتی علوم دینی را فرا گرفت (ادیبی، ۱۳۹۶).
بعد از اتمام تحصیل، در دهۀ ۱۳۳۰ ش به دلیل شرایط نامساعد، در منزل به تدریس علوم دینی پرداخت. پس از مدتی و در سال ۱۳۳۸ ش همراه خانواده‌اش به دای‌کندی مهاجرت کرد. یک‌سال در قریۀ چرخ بِرگِر ماند و سپس در قریۀ غاسُور ولسوالیِ شارستان ساکن شد. او در این قریه نیز ابتدا در منزل و سپس در حسینیۀ قریه صرف و نحو درس داد. بعد از شش سال به قریۀ ورس در مجاورت غاسور مهاجرت کرد و در آن‌جا نیز به تدریس علوم دینی و ادبیات عرب در حسینیۀ قریه آغاز کرد. دو صد تا سیصد طلبه از مناطق مختلف دای‌کندی و ولسوالی ورس ولایت بامیان در درس‌های ادیبی شرکت داشتند (همان).
برخی از شاگردان برجستۀ ادیبی عبارت بودند از محمدکاظم افکاری، محمدسرور صادقی، یوسف واعظی، محمدسرور دانش، خداداد عالمی، چراغ‌علی مهدوی، ناظر توکلی، عبدالعظیم احمدی و محمدحسن عاطفی (همان).
ادیبی در امور سیاسی مداخلۀ مستقیم نداشت؛ اما برخی از منازعات را در قریه‌ها حل می‌کرد. او در زمان گسترش نفوذِ پاسداران جهاد اسلامی افغانستان در ولسوالی شارستان، در ایجاد و تأسیس مکاتب نقش مشوره‌دهی داشت و در اوایل تأسیس حزب وحدت اسلامی افغانستان با این حزب همکاری اندکی داشت (همان).
ادیبی در هنر خطاطی مهارت داشت و با کشت روی زمین پدری روزگار می‌گذراند. او در اواخر زمستان ۱۳۸۵ ش / ۲۰۰۶ م درگذشت. (همان).
منبع: ادیبی، محمدکاظم. (۱۳۹۶). مصاحبۀ حضوری محمد اکبری با محمدکاظم ادیبی. اُلقان مرکز ولسوالی شارستان. ۲۲ قوس ۱۳۹۶.
