ابول بیگ (زنده در ۱۳۱۱ ق)
از میران سنگ‌تخت دای‌کندی
مؤلف: علی‌مدد شریفی و حسن‌رضا فهیمی
جلد اول، ویراست دوم
بعد از شکست هزاره‌جات در سال ۱۳۱۱ ق / ۱۸۹۳ م و تصرف کامل مناطق مرکزی به وسیلۀ نیروهای امیر عبدالرحمان خان، مردم این مناطق به سمت هند، ایران و آسیای میانه مهاجرت کردند. عده‌ای هم در داخل مناطق مرکزی، به کوه‌ها و دره‌ها پناه بردند.
حکومت کابل به حاکمان خود در مناطق ترکستان، هرات، فراه، قندهار و غزنی دستور داد تا مسیر فرار آوارگان را ببندند. همزمان لشکریان عبدالرحمان با فرماندهی غلام‌حیدر خان، جنرال میر عطا خان و شیرمحمد خان و بِرگِد محمدصادق خان مناطق شمالی هزاره‌جات را تصرف کردند. میرعطا خان در تختِ ورس و سرخ جوی، غلام‌حیدر خان در دای‌کندی و بِرگِد امیرمحمد خان در پَنْجَوْ مستقر شدند. فرماندهان امیر مأموریت داشتند تا مانع فرار هزاره‌ها شوند و آنان را به ماندن در خانه‌هایشان تشویق کنند.
تعداد زیادی از مردم دای‌کندی و سنگ‌تخت به کوه‌ها متواری شدند. همزمان با این حوادث ابول بیگ کاکای قاسم بیگ سنگ‌تخت و فیض بیگ اِسپِین‌چشمه تَلخَک در منطقۀ قچنقور نزد جنرال میر عطا خان آمدند و مورد دلجویی قرار گرفتند. سپس جنرال میر عطاخان به آنان دستور داد تا فراریان هزاره را دوباره به منازلشان برگردانند (کاتب، ۱۳۹۳، ج ۳، ب ۲: ۱۷۰). در این زمینه اطلاعات بیشتری در منابع تاریخی نیامده است.
منبع: کاتب، فیض‌محمد. (۱۳۹۳). سراج‌التواریخ. جلد ۳. بخش ۲. تهران: عرفان.
