امینی ترکستانی، امین (۱۳۱۴ ق)
مدرس و عالم دینی
مؤلف: علی‌مدد شریفی
جلد اول ویراست دوم
امین امینی ترکستانی در سال ۱۳۱۳ ش /۱۹۳۴ م در قریۀ چهار محلۀ ولسوالی چهارکنت ولایت بلخ به دنیا آمد. پدر و جد مادری‌اش هر دو تحصیلات دینی داشتند. او فرزند ارشد شیخ سلطان‌محمد ترکستانی است که در اصل از ولسوالی جِغَتو ولایت غزنی بوده است و جد مادری او مولوی نظرمحمد مؤسس و بنیان‌گذار مدرسۀ علوم دینی چهارکنت بود (ترکستانی، ۱۳۹۴: ۱).
امینی دوران کودکی و نوجوانی را در چهارکنت سپری کرد و درس مقدماتی را در همان محل آموزش دید. در اوان کودکی مادر خود را از دست داد و تحت سرپرستی خالۀ خود قرار گرفت.
امینی در سال ۱۳۳۲ ش و در آغاز جوانی وارد شهر نجف شد و در حوزۀ علمیۀ نجف کتاب‌های جامع المقدمات، سیوطی و حاشیۀ ملا عبدالله را نزد سید حسن قوریقی و محمدجمعه جاغوری آموخت. همچنین به ترتیب، هر دو جلد شرح لمعه، مُطوّل، قوانین‌الاصول و کفایة الاصول را نزد سید اسدالله مدنی، محمدعلی مدرس افغانی، میرزا علی مشکینی و سید محمد مفتی‌الشیعه فرا گرفت (فصیحی غزنوی و شریفی، ۱۳۹۶، ج ۲: ۱۶۲ تا ۱۶۵).
امینی سطوح عالی علوم دینی را با موفقیت به پایان رساند و در درس‌های این مراجع تقلید شرکت کرد: دوازده سال خارج فقه آیت‌الله ابوالقاسم خویی، پنج سال خارج فقه آیت‌الله محمود حسینی شاهرودی و شش ماه خارج اصول سید محمدباقر صدر.
در آن زمان، ملک فیصل دوم (۱۳۱۳ تا ۱۳۳۶ ش) که با کودتای عبدالکریم قاسم در سال ۱۳۳۷ ش از قدرت برکنار شد (فیاض حسینی، ۱۹۹۹م: ۱، ۶۷ تا ۶۹) در عراق حاکم بود. امینی به دلیل فشار و سختگیری دولت عراق به طلاب و علمای دینی خارجی، به‌اجبار راهی ایران شده و در مشهد ساکن شد. او در حوزۀ علمیۀ این شهر، مدت چهار سال از سید میرزا حسن صالحی درس گرفت.
امینی ترکستانی همزمان با تحصیل علوم دینی در نجف و مشهد، به تدریس نیز مشغول بود. او همچنین در نجف، از طرف دفتر سید محسن حکیم به مشکلات طلاب افغانستان از قبیل تأمین شهریه، خوابگاه و اقامت رسیدگی می‌کرد (ترکستانی، ۱۳۹۴: ۲).
امینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به کشور بازگشت و در شهر مزارشریف، به مدیریت و سرپرستی مدرسۀ علوم دینی سلطانیه، مسجد و کتابخانۀ آن مشغول شد. همچنین به تدریس و تربیت شاگردان علوم اسلامی و نیز تبلیغ آموزه‌های دینی در میان مردم پرداخت. وی اولین نماز جمعه را در مدرسۀ سلطانیه برگزار کرد.
امینی از برخی مراجع تقلید نجف، قم و مشهد همچون محمداسحاق فیاض، سید سعید حکیم، سید علی سیستانی، قربان‌علی محقق کابلی و سید صادق شیرازی نمایندگی و وکالت دارد. او به امور مردم و مشکلات اقتصادی فقرا و مستمندان رسیدگی کرده و به صورت نقدی و غیرنقدی در مناسبت‌های مذهبی، به‌ویژه در ماه رمضان، به خانواده‌های نیازمند کمک می‌کند (فصیحی غزنوی و شریفی، ۱۳۹۶، ج ۲: ۱۶۲ تا ۱۶۵). او در سال‌های ۱۳۷۲ و ۱۳۷۳ ش در کمپ سخی مزارشریف برای آوارگان و بی‌جاشدگان کابل که بیشتر از مردم شیعه بودند، وسایل ضروری زندگی ۲۵ خانواده و سرپناه برای حدود ۳۵ خانواده فراهم کرد. همچنین علاوه بر شهر مزارشریف، مساجد و حسینیه‌هایی در اطراف آن شهر ساخت و در حفر چاه عمیق در مناطقی که کمبود آب داشتند، کمک کرد.
امینی در حال حاضر (۱۳۹۶ ش) مشغول تدریس علوم دینی و مدیریت مرکز یادشده است (ترکستانی، ۱۳۹۴: ۲).
منابع: ترکستانی، حسن. (۱۳۹۴). «زندگی‌نامۀ امین امینی ترکستانی». چاپ‌نشده؛ فصیحی غزنوی، قربان‌علی و شریفی، علی‌مدد. (۱۳۹۶). عالمان شیعۀ غزنی. جلد ۲. مشهد: بدخشان؛ فیاض حسینی، هاشم. (۱۳۷۷). الامام المجاهد السید محسن الحکیم. جلد ۱، لندن: بی‌نا.
