انسان مسئول است
کتاب، درموضوع انسان‌شناسی دینی
مؤلف: محسن شریفی
جلد اول، ویراست دوم
این کتاب تألیف سید عباس حکیمی است و خود مؤلف آن را در سال ۱۳۹۲ ش در کابل منتشر کرده است، در ۲۳۶ صفحۀ رقعی و شمارگان ۱۰۰۰ نسخه. کتاب، سلسله درس‌های سید عباس حکیمی برای جمعی از طلابِ مدرسۀ جامعةالاسلام کابل است. کتاب در پنج فصل و چهل درس تنظیم شده و مؤلف در پایان هر درس، چندین پرسش را با توجه به مطالب همان درس طرح کرده است.
در فصل اول که شامل درس‌های اول تا سوم می‌شود، مفهوم مسئولیت، مسئولیت‌آفرینی، مراتب و نقش زمان در کیفیت مسئولیت توضیح داده می‌شود. در فصل دوم و سوم که درس‌های چهارم تا ششم را دربرمی‌گیرد، شروط مسئولیت چون بلوغ، عقل، آگاهی و اختیار تشریح می‌شود و درس‌های هفتم تا دوازدهم دربارۀ اصل علیت، اختیاری یا اجباری‌بودن اراده، نقش وراثت و محیط بر ارادۀ انسان، آزادی انسان و سنت‌های حاکم بر جامعه و تاریخ است. در فصل سوم، طی ۲۴ درس (از سیزدهم تا سی‌وششم) مباحث قدرت، تکلیف، قدرت‌طلبی، اقسام قدرت، نظریه‌های داروین و نیچه دربارۀ قدرت، قدرت سیاسی، عدالت، و مشروعیت حکومت در اسلام توضیح داده می‌شود. نویسنده در فصل پنجم، بحث سؤال و جواب خداوند در قیامت را مطرح می‌کند. در درس سی و هفتم ابتدا این بحث را مطرح می‌کند که سؤال‌کنندۀ واقعی خداوند است و سپس اینکه از چه کسانی و از چه چیزهایی در قیامت سؤال می‌شود. در دو درس سی‌ونهم و چهلم، انواع مسئولیت را بررسی می‌کند و برای انسان چهار نوع مسئولیت برمی‌شمارد: ۱. مسئولیت در برابر خداوند؛ ۲. مسئولیت در برابر خود؛ ۳. مسئولیت در برابر دیگران؛ ۴. مسئولیت در برابر موجودات دیگر.
سید عباس حکیمی متولد سال ۱۳۳۲ ش در قریۀ سه‌قلعۀ قیاق ولسوالی جغتو غزنی است. او عالم دینی و از پیشگامان جهادی و عضو برجستۀ سازمان نصر است.
منبع: حکیمی، سید عباس. (۱۳۹۲). انسان مسئول است. کابل: حکیمی.
