احسانی، رمضان علی (۱۳۳۵ تا ۱۳۶۴ ش)
عالم دینی و فعال سیاسی
مؤلف: محسن شریفی
جلد اول، ویراست دوم
رمضان علی احسانی فرزند عیسی خان از طایفۀ محمدخواجه، در سال ۱۳۳۵ش / ۱۹۵۶ م در قریۀ «کُهنَه دِه» قولوج مربوط قَره‌باغ غزنی به دنیا آمد. درس‌های ابتدایی را در زادگاهش آموخت و برای ادامۀ تحصیل راهی کابل و مزارشریف شد. در آنجا به تحصیل خود ادامه داد و از طلاب ممتاز مدرسۀ علوم دینی مزار و کابل به شمار می‌آمد. او در کنار تحصیلات، فعالیت‌های اجتماعی و تبلیغی نیز انجام می‌داد و با جوانان محصل ارتباط خوبی داشت (فصیحی و شریفی، ۱۳۹۳: ۴۰).
احسانی بعد از کودتای هفت ثور ۱۳۵۷ ش / ۱۹۸۷ م همراه با مخالفان علیه حکومت جمهوری دموکراتیک افغانستان به مبارزۀ مسلحانه برخاست و از همان روزهای اول، در سازماندهی نیروهای مخالفان تلاش می‌کرد.
او بعد از چند سال فعالیت ضدحکومتی به پاکستان و ایران رفت. آخرین باری که به کشور و پس از آن منطقۀ خود وارد شد، با مشاهدۀ تفرقه و اختلاف بین مردم، شیوۀ کار خود را تغییر داد و به جای فعالیت مسلحانه به فکر خدمات فرهنگی به مردم افتاد و به تعلیم و تربیت روی آورد. آنگاه در یکی از قریه‌های قَره‌باغ، به آموزش احکام اسلامی و خدمات دینی مشغول شد (همان). احسانی را افراد ناشناسی که گفته می‌شد مربوط به گروه رقیب (حرکت اسلامی افغانستان) بوده‌اند، در سال ۱۳۶۴ ش در مسجد قریۀ احمدا منطقۀ سرآب غزنی مورد حمله قرار دادند و او با استفاده از تاریکی شب به بیرون از مسجد فرار کرد و در بیرون مورد اصابت گلولۀ مهاجمان قرار گرفت و کشته شد (شریفی، ۱۳۹۸).
منبع: شریفی، روشن‌علی. (۱۳۹۸). مصاحبۀ تلفنی علی‌مدد شریفی با روشن‌علی شریفی. مشهد. ۲۴ سرطان ۱۳۹۸؛ فصیحی، قربان‌علی و شریفی، علی‌مدد. (۱۳۹۳). عالمان شیعۀ غزنی. تهران: عرفان.
