اخلاقی، عبدالمنان (۱۳۴۵ ش)
مدرس و عالم دینی
مؤلف: عبدالعلی عادلی
جلد اول، ویراست دوم
عبدالمنان اخلاقی، فرزند شیخ محمدآصف ناصری، از طایفۀ خوردک زاییده در سال ۱۳۴۵ ش / ۱۹۶۶ م در قریۀ نوده در ولسوالی مالستانِ ولایت غزنی به دنیا آمد. در هفت سالگی وارد مکتب‌خانه شد. همزمان درس‌های جدید تا صنف ششم را در مکتب شنیه‌ده فراگرفت. دروس مقدماتی علوم دینی را نیز از پدر و دیگر اساتید زادگاه خود آموخت. اخلاقی از سال 1360 ش به مدرسه علوم دینی علی‌زاده مالستانی از عالمان دینی منطقه وارد شد و از سال 1362 ش دو سال در مدرسۀ علوم دینی «امام علی» در منطقه اُلَیاتو جاغوری درس خواند. او از همین زمان کم و بیش به فعالیت‌های سیاسی گرایش پیداکرد و از جمله با اعضای سازمان نصر افغانستان در مالستان و جاغوری ارتباط داشت.
اخلاقی در سال 1363 ش به ایران رفت و ابتدا در شهر اصفهان در مدرسۀ «صدر» وارد شد و از سال 1364 ش به مدت چهارسال در مدرسۀ «الجواد» در قم تحصیل کرد. او در سال 1368 ش در حوزۀ علمیۀ قم پذیرفته شد و درس‌های سطوح عالی حوزه را از استادانی چون نوراحمد تقدسی ترکمنی، محمدهاشم صالحی ترکمنی، احمد پایانی، وجدانی فخر، مصطفی اعتمادی و سید احمد خاتمی آموخت.
اخلاقی در بهار سال 1371 ش به زادگاه خود بر گشت و در اواخر آن سال ازدواج کرد. او در سال 1373 ش در مدرسۀ علوم دینی «امام صادق» مالستان که علی‌زاده مالستانی تأسیس کرده بود، به مدت یک سال تدریس کرد. او سال بعد به بامیان رفت و مدتی در واحد فرهنگی حزب وحدت اسلامی افغانستان فعالیت کرد. اخلاقی از سال 1376 ش به همراه خانواده به قم برگشت و تا سال 1384 ش در درس‌های خارج فقه و اصول استادانی مانند مکارم شیرازی و سبحانی شرکت کرد. او ضمن فراگیری علوم دینی، در سال‌های 1377 تا 1380 ش، عضو کمیسیون مالی دفتر حزب وحدت در قم بود.
اخلاقی در سال 1385 ش به وطن برگشت و ساختمان یک مدرسۀ علوم دینی را پایه‌گزاری کرد. پس از مدتی به قم بازگشت و در سال 1387 ش از سطح چهار حوزه فراغت یافت. اخلاقی در سال 1394 ش از پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود در رشتۀ فقه و معارف در موضوع «بررسی و نقد گزارش‌های تاریخی ابن‌اثیر در مورد تشیع» دفاع کرد.
اخلاقی در سال 1395 ش به وطن برگشت و در 18 دلو 1395 ش یک مدرسۀ علوم دینی با نام «السیرة النبویه» در بازار خاکریزگ در منطقۀ خوردک زاییده ولسوالی مالستان افتتاح کرد که در آن درس‌های ابتدایی علوم دینی مانند ادبیات عرب و منطق، همچنین درس‌های قرآنی، انگلیسی، ریاضی و دیگر مضامین تدریس می‌شود.
منبع: اخلاقی، عبدالمنان. (۱۳۹۸). مصاحبۀ عبدالعلی عادلی با عبدالمنان اخلاقی. 7 قوس ۱۳۹۸.
