اخوان المسلمین؛ نهضتی که به تاریخ پیوست
کتاب، دربارۀ جنبش‌های اسلامی
مؤلف: محسن شریفی
جلد اول، ویراست دوم
این اثر تألیف سید محمدباقر مصباح‌زاده است. آن را نشر مرندیز در سال ۱۳۹۵ ش در مشهد منتشر کرده است، در ۹۸ صفحۀ رقعی و با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه. مؤلف دربارۀ انگیزۀ خود از تألیف کتاب می‌نویسد که این پژوهش قصد دارد راهبرد سیاسی، تحولات فکری، روش‌های عملیاتی و فروپاشی ایدئولوژیک جنبش اخوان‌المسلمین را در بستر تاریخ مورد کنکاش قرار دهد (مصباح‌زاده، ۱۳۹۵: ۸).
او در ابتدا به مقایسۀ اجمالی دو حرکت می‌پردازد: ۱. جنبش اخوان‌المسلمین به رهبری حسن‌البنا در سال ۱۹۲۸ م / ۱۳۰۶ ش، در مصر؛ ۲. نهضت آیت‌الله خمینی در سال ۱۳۴۲ ش / ۱۹۶۳ م در ایران. نویسنده عقیده دارد که اولی نتوانست حکومت اسلامی تشکیل دهد، اما دومی در سال ۱۳۵۷ ش / ۱۹۷۹ م به پیروزی رسید و تشکیل حکومت داد. سپس اهداف و روش‌های مبارزۀ اخوان‌المسلمین را تشریح کرده و پس از آن، عواملی چون استفاده از روش‌های کودتا و ترور، همکاری با کمونیست‌ها و گروه‌های غیرمذهبی و… را به عنوان تناقض‌های فکری و رفتاری اخوان‌المسلمین بررسی می‌کند.
پس از آن موضع افرادی مثل حسن‌البنا، سید قطب و فتحی شقاقی را در قبال شیعه و انقلاب ایران، قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تشریح می‌کند. در بحث بعدی علل فروپاشی اخوان‌المسلمین مثل فقدان نظریۀ حکومتی منسجم و کارآمد، فرقه‌گرایی، نداشتن پایگاه وسیع مردمی و… را تجزیه و تحلیل می‌کند. در پایان هم به تبیین دلایلِ اختصاصی ناکامی حکومت اخوان‌المسلمین در مصر می‌پردازد.
منبع: مصباح‌زاده، سید محمدباقر. (۱۳۹۵). اخوان‌المسلمین؛ نهضتی که به تاریخ پیوست. مشهد: نشر مرندیز.
