استبداد و آزادی
کتاب، در مباحث معرفتی و دینی
مؤلف: حسین رهیاب (بلخی)
جلد اول، ویراست دوم
کتاب استبداد و آزادی نوشتۀ ابراهیم حسن‌زاده یکاولنگی است. این کتاب را انتشارت عصر تهران در سال ۱۳۸۱ ش با شمارگان ۳۰۰۰ نسخه منتشر کرده است. کتاب از یک مقدمه و دو بخش تشکیل شده است. نویسنده در بخش اول کتاب با عنوان «استبداد» ابتدا به مفهوم استبداد پرداخته، سپس علل ظهور استبداد را در دوران کهن و اسلامی بررسی کرده است. تمایز استبداد و دموکراسی بخش دیگری از این فصل است.
سپس نویسنده در عناوین متعددی به عوارض و آثار استبداد در جوامع اشاره کرده و در زیر عناوین مختلفی چون «استبداد در ذات خود فسادآور است»، «استبداد، نخبه‌کش است»، «استبداد، دشمن ابتکار است»، «استبداد، آزادی را قربانی می‌کند» و برخی از عناوین دیگر تبعات استبداد را به تفصیل شرح داده است. نویسنده در ادامۀ این بخش با بررسی تفاوت خلافت و استبداد وارد بحث خلافت شده و با توصیف آن، اسلام را مخالف نظام‌های استبدادی دانسته است. در ادامۀ این بحث نویسنده به مشروعیت قدرت در حکومت اسلامی و تفکیک قوا در اسلام پرداخته و نتیجه گرفته است که مشروعیت حکومت اسلامی و تفکیک قوا در آن، در دور ماندن حکومت اسلامی از استبداد مؤثر است. آخرین مطلب این فصل «توتالیتاریسم» است. به نظر نویسنده در این نوع حکومت‌ها، استبداد به اوج خودش می‌رسد.
نویسنده در بخش دوم این کتاب که به آزادی اختصاص دارد، ابتدا آزادی را تعریف کرده و سپس مفاهیم آن را از نظر فیلسوفان غربی بیان کرده است. آنگاه به آزادی از منظر لیبرالیسم پرداخته و تلاش کرده است تا آزادی لیبرالیستی را نقد کند. دیگر مباحث این بخش هم به نقد دیدگاه لیبرالیسم و زیر سؤال بردن آن اختصاص دارد و در عناوینی چون «قانون»، «جامعۀ مدنی و حکومت دموکراسی»، «عوامل ظهور لیبرالیسم» و «نقد بر لیبرالیسم» دسته‌بندی شده است. در پایان این بخش نویسنده آزادی را در قلمرو حقوق اسلامی بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که آزادی «از ذاتیات دین اسلام است».
ابراهیم حسن‌زاده یکاولنگی در سال ۱۳۴۴ ش در قریۀ دهن سیرداغ رستم یکه‌اولنگ به دنیا آمده است. او ماستری فقه و معارف اسلامی دارد و نیز چند اثر تألیفی چاپ‌شده دارد.
منبع: حسن زاده یکاولنگی، ابراهیم. استبداد و آزادی. (۱۳۸۱). تهران: عصر تهران.
