اسس البنک الاسلامی
کتاب، بانک‌داری اسلامی
مؤلف: حسن‌رضا فهیمی
جلد اول، ویراست دوم
این کتاب را عبداللّه حیدری به زبان عربی نوشته است. آن را مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی در سال ۱۳۹۳ ش در قم منتشر کرده است، در ۶۸۰ صفحه قطع وزیری و با شمارگان ۳۰۰ نسخه. این کتاب در سال ۱۳۹۵ ش تجدید چاپ شد. نویسنده هدف از نوشتن کتاب را بررسی بنیادهای فقهی بانک‌داری اسلامی عنوان کرده است.
این کتاب یک مقدمه، پنج فصل و یک خاتمه دارد. نویسنده در فصل اول طی پنج مبحث به تعریف بانک، اقسام بانک و پیشینۀ آن و سپس به تعریف بانک‌داری اسلامی، تحولات آن و شباهت‌ها و تفاوت‌های آن با بانک‌داری غربی پرداخته است. فصل دوم در پنج مبحث، به شخصیت معنوی (حقوقی)، نقش و جایگاه آن در بانک‌داری اختصاص یافته است. به رسمیت شناخته‌شدن اشخاص حقوقی در فقه اسلامی، مسئلۀ مالکیت اشخاص حقوقی در فقه و حقوق و نتایج و آثار اشخاص حقوقی از دیگر مباحث این فصل است.
در فصل سوم، مؤلف در سه مبحث، اصول عمومی معاملات در فقه اسلامی را بررسی کرده است. در این فصل از اصول عمومی عقود مانند اصالت فساد، صحت و لزوم و نیز ارکان عقود بحث شده است و در نهایت با بیان ضوابط حاکم بر عقود چون اصل عدم ضرر، غرر و تحریم ربا به پایان می‌رسد.
فصل چهارم به سپرده‌گذاری بانکی اختصاص یافته است. ماهیت سپرده‌های بانکی از دیدگاه روایات و فقه اسلامی، ماهیت و اقسام عقود اسلامی و مسئلۀ سود بانکی در این فصل بررسی شده است. سرانجام نویسنده به بدیل‌های اسلامی برای سپرده‌گذاری‌های بانکی نیز اشاره کرده است.
مؤلف در فصل پنجم در قالب چهار مبحث، به بیان روش‌های توظیف اموال در فقه اسلامی پرداخته و انواع عقود معاوضه و مشارکتی در فقه اسلامی و ارتباط آن با بانک‌داری اسلامی را تبیین کرده است. استثمار مباشر بانکی در قالب عقود اسلامی و بحث قرض‌الحسنه از مباحث پایانی فصل آخر است.
نویسنده، خاتمۀ کتاب را به خلاصۀ مطالب کتاب، پیشینۀ بحث بانک‌داری در نزد فقیهان شیعه، امتیازات تحقیق و نتیجۀ نهایی اختصاص داده است.
در یک روند کلی، نویسنده تلاش کرده است بانک‌داری اسلامی را با عنوان سه اصل بررسی کند: مالکیت اشخاص حقوقی و دولت‌های عرفی و شرعی؛ ماهیت پول و کارکردهای بانکی؛ ماهیت عقود اسلامی، ضوابط و حدود آن. اصل اول و سوم در این کتاب بررسی شده است تا از این طریق راه حلی برای سود بانکی در بانک‌داری اسلامی به دست آید.
عبدالله حیدری متولد سال 1352 ش در منطقۀ مرکه سفلی در ولسوالی پنجو است. او دکترای فقه و حقوق قضایی از جامعةالمصطفی‌العالمیه دارد. او دو اثر چاپ‌شدۀ دیگر هم دارد.
منبع: حیدری، عبدالله. (۱۳۹۳). اسس البنک الاسلامی. قم: مرکز المصطفی‌العالمی للترجمه و النشر.
