اغره قول /Oğre_qul/
قریه‌ای در ولسوالی خُرَم سارباغ ولایت سمنگان
مؤلف: محمدجواد علوی
جلد اول، ویراست دوم
قریۀ اغره‌قول در ولسوالی خُرَم سارباغ ولایت سمنگان واقع شده است و از شمال به نَوْبُلاغ، از جنوب به شَب‌قول، از شرق به قریۀ آق‌چشمه و از غرب به قریۀ غازُو گُذَر محدود است. این قریه در دامنۀ کوه‌تاس قرار دارد که نُه ماه سال پوشیده از برف است. کوه چَنْغارَه در ادامۀ کوه تاس واقع شده است و گفته می‌شود در گذشته‌های دور یکی از مراکز حکومت غوریان بوده است و آثاری از بقایای خانه‌های سنگی در آن دیده می‌شود (فرداد، ۱۳۹۶).
جمعیت اغره‌قول در حدود ۳۵ تا ۴۰ خانوار برآورد شده است. مردم قریه از طایفۀ ترکمن، اسماعیلی‌مذهب و فارسی‌زبان هستند و بیش از ۲۰۰ نفر از جوانان اغره‌قول در این اواخر به شهرهای بزرگ و کشورهای دیگر مهاجرت کرده‌اند.
اغره‌قول راه موتررو ندارد. فاصلۀ آن تا ولسوالی خُرَم سارباغ حدود ۱۵ کیلومتر و فاصلۀ ولسوالی تا شهر ایبک، مرکز ولایت سمنگان ۴۷ کیلومتر است (همان).
اغره‌قول کوهستانی است و معیشت مردم این قریه از طریق زراعت و مال‌داری تأمین می‌شود. زمین‌های زراعتی این قریه للمی است. محصولات قریه عبارت‌اند از: گندم، جو، جواری، نخود، مُوْشُنْگْ، جاجو، شَخَلْ. همچنین در این قریه تربوز و خربوزۀ للمی نیز کشت می‌شود (همان).
زیست جانوری قریه شامل آهو، شغال، خوک، گرگ، روباه، خرگوش، باز، قجیر، برگوج، شاهین، عقاب، زاغ نوک‌سرخ، کَوْک، بودنه، کبوتر کوهی و باشه است.
پوشش گیاهی و جنگلی این قریه عبارت‌اند از پسته، ارچه، قَرْغَنَهْ و گیاهان علوفه‌ای مثل خوله، برغس، کُوْدَهْ و کَمَیْ (همان).
صنایع دستی قریه عبارت‌اند از گلیم‌بافی، قالی‌بافی، دسترخوان‌بافی، خورجین‌بافی، تولید نمد و خامک‌دوزی (همان).
غذاهای محلی قریه عبارت‌اند از کیچیری، کشکَوْ، پاتَ شَخَلْ (نانِ شَخَلْ) (همان)
آب آشامیدنی قریۀ اغره‌قول را ادارۀ انکشافی آغاخان به وسیلۀ نل‌کشی از چشمه‌ای به نام کیکسو در فاصلۀ ۲۴ کیلومتری قریه تأمین کرده است. این پروژه با هزینۀ ۲۸۳۳۹ دالر در سال ۱۳۸۶ ش تکمیل شده است.
برق خانه‌های این قریه از سولر (صفحات خورشیدی) تأمین می‌شود. اطفال قریه به مکتب متوسطۀ مختلط دهن اغره‌قول می‌روند و نزدیک‌ترین مرکز صحی به این قریه، کلینیک آق‌چشمه است که حدود ۵ کیلومتر فاصله دارد (وزارت احیاء و انکشاف دهات، ۱۳۹۶).
چهره‌های معروف قریۀ اغره‌قول عبارت‌اند از ملا کریم‌داد، ملا خدایار، ارباب عاشور، علی‌بیک قومندان جهادی و محمدالله دوم بریدمن در اردوی ملی (فرداد، ۱۳۹۶).
منابع: فرداد، صفدر. (۱۳۹۶). مصاحبۀ حضوری محمدجواد علوی با صفدر فرداد. کابل. ۵ عقرب ۱۳۹۶؛ وزارت احیاء و انکشاف دهات. (۱۳۹۶). «لیست پروژه‌های در حال اجرا و تکمیل شده از بابت سال ۱۳۸۰ تا ۲۵ حمل ۱۳۹۶، جدول ولایت سمنگان». کابل.
