اقتصاد افغانستان، ظرفیت ها، چالش ها و راهکارها
کتاب، دربارۀ اقتصاد افغانستان
مؤلف: محسن شریفی
جلد اول، ویراست دوم
این کتاب تألیف محمد توسلی غرجستانی است. انتشارات فرهنگ این اثر را برای اولین‌بار در سال ۱۳۹۴ ش و بار دیگر در سال ۱۳۹۷ ش در کابل منتشر کرده است، در ۴۴۰ صفحۀ قطع وزیری و با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه.
مؤلف انگیزه‌اش را از تألیف کتاب تدوین یک منبع درسیِ دانشگاهی دربارۀ ابعاد مختلف اقتصاد افغانستان و آشنایی با فرصت‌ها و چالش‌ّهای آن و ارائۀ تجربۀ تدریس دانشجویان رشته اقتصاد عنوان کرده است.
این کتاب بر مبنای آمار و ارقام مختلف و از منابع متعدد داخلی و خارجی در نُه بخش تدوین شده است. مؤلف در بخش اول به بررسی مسائلی از قبیل جمعیت، تقسیمات اداری، وضعیت اجتماعی، صحی و توسعۀ انسانی ولایات مختلف افغانستان می‌پردازد. معرفی کوه‌ها، رودخانه‌ها، بنادر، جنگل‌ها، مراتع و بندها و نقش آن‌ها در اقتصاد افغانستان در بخش دوم بررسی شده است. در بخش سوم مؤلف با بیان اینکه بیشترین درصد محصولات صادراتی و همچنین نیروی کار افغانستان در بخش زراعت است، به نقش و اهمیت زراعت و مال‌داری در اقتصاد افغانستان اشاره می‌کند. در بخش چهارم مؤلف به مناسبات دولت و اقتصاد می‌پردازد و وضعیت بودجۀ ملی را بین سال‌های ۱۳۷۷ تا ۱۳۹۳ ش بررسی می‌کند.
مؤلف در بخش پنجم با بیان اینکه افغانستان دارای انواع ذخایر معدنی و طبیعی است و برخی معادن آن از لحاظ کیفیت، خلوص و سهولت استخراج در دنیا کم‌نظیر است، برخی از این معادن را معرفی می‌کند.
بخش ششم با عنوان انرژی، اشاره‌ای به وضعیت نیروگاه‌های برق آبی، حرارتی و دیزلی و بادی در نقاط مختلف افغانستان دارد. مؤلف وضعیت کنونی تأمین انرژی در کشور را بررسی کرده است. در بخش هفتم به تبیین نقش سرمایه‌گذاری در توسعه و رشد اقتصادی افغانستان می‌پردازد.
مؤلف در بخش هشتم با بیان اینکه افغانستان کشوری محاط در خشکی است و به دریا راه ندارد، نقش حمل و نقل زمینی و شاه‌راه‌های آن را در اقتصاد ملی بررسی می‌کند. سپس اشاره‌ای هم به وضعیت حمل و نقل هوایی در نقاط مختلف کشور و چالش‌های فراروی آن‌ها دارد. او در بخش نهم با عنوان صادرات و واردات، از افغانستان به عنوان یک کشور مصرف‌کننده یاد می‌کند. محمد توسلی غرجستانی ماستریِ اقتصاد از جامعة‌المصطفی العالمیه قم دارد و استاد دانشگاه ابن‌سینا در کابل است.
منبع: توسلی غرجستانی، محمد. (۱۳۹۷). اقتصاد افغانستان، ظرفیت‌ها، چالش‌ها و راهکارها. چاپ دوم. کابل: فرهنگ.
