امید/Omid/
قریه‌ای در ولسوالی میرامور ولایت دای‌کندی
مؤلف: محمدجواد علوی و محمدهاشم علی‌زاده
جلد اول، ویراست دوم
قریۀ امید در ولسوالی میرامور ولایت دای‌کندی واقع شده است. این قریه از شمال شرق به فولاد، از شمال غرب به اُسپُوک، از جنوب به رود هلمند، از شرق به قریۀ چُولُونگ و از غرب به قریۀ اسکو محدود است. فاصلۀ آن تا مرکز ولسوالی ۳۰ کیلومتر و تا مرکز ولایت حدود ۱۲۲ کیلومتر است (عاصی، ۱۳۹۸؛ رحیمی، ۱۳۹۸).
راه‌های مواصلاتی قریۀ امید به قریه‌های دیگر، ولسوالی و ولایت خامه است (یکتا، ۱۳۹۶).
این قریه از قریه‌های کوچک‌تری به نام‌های سَکِستار، سنگپاج، بَرمَکی، سیاه‌گوش، کَسَگاه، قلعۀ امید، بوم امید و اِستیرَک تشکیل شده است (رجایی: ۱۳۹۸). کوه اُوج در شرق امید، حدود ۵۰ متر ارتفاع دارد و به شکل میخ است و کوه دُونگا (به طنز کوه طور نیز گفته می‌شود) در شمال امید واقع شده است (رحیمی، ۱۳۹۸).
جمعیت قریۀ امید در حدود ۲۵۰ خانوار بر آورد شده است که از طوایف تاجیکو (نام یکی از طایفه‌های هزاره)، مِیرو، جاغوری، بُوبَک، ارزگانی، کُولَه (کلاه)، شِیخ (آوارگان ارزگان و اجرستان) و سادات تشکیل شده‌اند (عاصی، ۱۳۹۸؛ رحیمی، ۱۳۹۸).
آب و هوای امید، همانند قریه‌های هم‌جوار آن نیمه‌معتدل است. قریه تابستان گرم و خشک و زمستان سرد دارد. زراعت قریۀ امید آبی است. حاصلات آن طی دو فصل برداشت می‌شود. در پایان فصل بهار دهقانان گندم برداشت می‌کنند و اگر آب باشد به جای گندم جواری، شلغم، شبتل (شبدر)، یا لوبیا و صیفی‌جات می‌کارند (همان). لوبیا، نخود، عدس، کچالو و پیاز نیز از دیگر محصولات این قریه است. بادام، سیب، توت، زردآلو، انگور، امرود، سنجد، شفتالو، ناک و چهارمغز از درختان میوه این قریه هستند (رجایی: ۱۳۹۸). میوه‌های خشک قریه مثل توت خشک، کشتۀ زردآلو و بادام به بازارهای اسکو و چَبرَسک عرضه می‌شود (رجایی، ۱۳۹۸؛ یکتا، ۱۳۹۸).
در گذشته‌های دور تپه‌های امید پوشیده از درختان خِنجَک، تاخُم، دُونَلَه، جیره‌خار (جاره‌خار)، سُلبِی، اِیرغَی، کَرکَرَک، قرغنه، زِیربَلَک، انجیر، بوته و غیره بوده است. اکنون (۱۳۹۸ ش) به دلیل افزایش جمعیت، تغییرات اقلیمی، بی‌توجهی و مصرف مردم کاملاً آسیب دیده و باعث کاهش مال‌داری در آن شده است. گیاهانی مانند زردگُل (بدبُویَک)، کَمَی، چُوکرِی، بُوترَنغُو، کنوچه، شترخار، گیچ (نوعی خار)، موش‌خار، اُوشَی، اُوئیل، قَوُوغ، پالی، غُوزبِی، شِرِشک، قُولخَک، راف، خرغُل، دُم اسب، بیدَک، یامه، گَندَه‌بَغَل و غیره در تپه‌های امید وجود دارد. جانوران قریه گرگ، روباه، خرگوش، کفتار، پِشک کوهی، بودنه، کبوتر کوهی، باشه، کَوْک، زاغ آبی، قمری، سنگ تول، دیگگ شاه، سیاه‌قره، و غیره است (رحیمی، ۱۳۹۸؛ رجایی، ۱۳۹۸).
غذاهای محلی قریه عبارت‌اند از کشکَوْ، حلوا، قُورُوتِی، شُوروا، شیر روغو، پِیوه، لیتی، نان بته و نان مَلِیْدَه. مردم این قریه از دواهای طب سنتی مانند جوشانده، گَنْدَه‌ْبَغَل، سِیاه چَرْغُوْ، پُودِینَه، تُورکَک و شیرین‌بویه استفاده می‌کنند (یکتا، ۱۳۹۸؛ رجایی، ۱۳۹۸).
آب آشامیدنی ساکنان امید از چشمه‌ها و نیز چاه‌هایی با پمب دستی که برخی از آن‌ها را شورای انشکافی قریه ساخته است تأمین می‌شود (همان) و برق قریه از سولر (صفحات خورشیدی) شخصی تأمین می‌شود. نزدیک‌ترین مرکز صحی شفاخانۀ اِسکُو است که حدود ۳ کیلومتر با قریه فاصله دارد. در این قریه مکتب ابتداییه وجود دارد و متعلمان دوره‌های متوسطه به لیسه‌های اسکو می‌روند (رجایی، ۱۳۹۸).
این قریه سه منبر و دو شورای انکشافی دارد. تعداد زیادی از مردان قریه برای تأمین مخارج خانواده‌هایشان به ایران سفر می‌کنند و تعداد انگشت‌شماری از اهالی از رهگذر دکان‌داری، رانندگی، معلمی، کار در ادارات دولتی و خصوصی امرار معیشت می‌کنند (رحیمی، ۱۳۹۸).
از مشاهیر قریه در گذشته می‌توان از موسی خان وکیل (وکیل و ارباب شارستان)، موسی بیگ فرزند غلام‌حسن، سید خادم‌حسین بامیانی، کلبی حسین و سید غزنی (قبر این دو نفر به عنوان زیارتگاه در میان مردم اهالی مطرح است) و یوسف بَرمَکی (طبیب محلی) نام برد. چهره‌های معروف فعلی قریه عبارت‌اند از: ذوالفقار امید، محمدجان مدقق، محمد انور رحیمی (همان).
منابع: رجایی، محمدعلی. (۱۳۹۸). مصاحبۀ اینترنتی و تلفنی محمدهاشم علی‌زاده با محمدعلی رجایی. ۲۰ قوس ۱۳۹۸؛ رحیمی، محمدانور. (۱۳۹۸). مصاحبۀ اینترنتی و تلفنی محمدهاشم علی‌زاده با محمدانور رحیمی. ۲۷ قوس ۱۳۹۸؛عاصی، خداداد. (۱۳۹۸). مصاحبۀ اینترنتی و تلفنی محمدهاشم علی‌زاده با خداداد عاصی. ۲۰ قوس ۱۳۹۸؛وزارت احیاء و انکشاف دهات. (۱۳۹۶). «لیست پروژه‌های در حال اجرا و تکمیل‌شده از بابت سال ۱۳۸۰ تا ۲۵ حمل ۱۳۹۶، جدول ولایت دای‌کندی». کابل؛ یکتا، خلیل. (۱۳۹۶). مصاحبۀ محمدجواد علوی با خلیل یکتا. کابل. ۶ عقرب ۱۳۹۶.
