اورنگ، علی بابا (۱۳۵۱ ش)
خوش‌نویس و نقاش
مؤلف: حسین رهیاب (بلخی)
جلد اول ویراست دوم
علی‌بابا اورنگ فرزند علی‌جمعه در سال ۱۳۵۱ ش / ۱۹۷۲ م متولد شد. او از طایفۀ اِیزْدَرِی است و در قریۀ اَلَوْدال ولسوالی جاغوری ولایت غزنی به دنیا آمده است. در سال‌های کودکی و نوجوانی همزمان با خیزش‌های محلی بر ضد حکومت جمهوری دموکراتیک افغانستان، نتوانست به تحصیل بپردازد.
اورنگ در سال ۱۳۶۹ش به ایران مهاجرت کرد و در شهر شیراز مقیم شد. او مدتی در حوزۀ علمیه آن شهر به تحصیل پرداخت و دروس مقدماتی علوم دینی را فرا گرفت. اما علایق او به هنر باعث شد که حوزۀ علمیه را ترک کند و برای فراگیری خوش‌نویسی در سال ۱۳۶۹ ش به انجمن خوش‌نویسان شیراز برود. او نزد حمید دیرین و قاسم احسنت (از استادان ممتاز انجمن خوش‌نویسی شیراز) نستعلیق و از مجتبی ملک‌زاده (استاد ممتاز انجمن خوش‌نویسی شیراز) خط شکسته را فرا گرفت. اورنگ در سال ۱۳۷۲ ش امتحان خط داد و با درجۀ ممتاز قبول شد. او همان سال برای اولین‌بار در نمایشگاه انجمن خوش‌نویسان شیراز در نگارخانۀ وصال شرکت کرد و بعد از آن در انجمن سینمای جوانان ایران، دورۀ یک‌سالۀ آموزشی را سپری کرد. سپس برای آشنایی با گرافیک به مدت دو سال در کورس‌های آزاد حوزۀ هنری ایران شرکت کرد. اورنگ در نوشتن نستعلیق و خط شکسته تجربۀ بسیار دارد. علاوه بر آن نقاشی‌خط (نوعی خوش‌نویسی شبیه به نقاشی) را نیز به خوبی آموخته است. او در سال ۱۳۷۸ ش در زمان طالبان به افغانستان بازگشت. بعد از سقوط حکومت طالبان، او با برخی از مجلات و جراید کشور همکاری داشت و برای آن‌ها طراحی و نقاشی کرد (اورنگ (۱)، ۱۳۹۶). در این دوره کارهای او در مجلات حقوق بشر، صدف و انگاره و کتاب‌های تماشای جان، بوی بهار و برخی جراید دیگر به چاپ رسید. اورنگ نمایشگاه‌های خط و نقاشی‌خط انفرادی بسیاری در داخل کشور داشته است که عبارت‌اند از: ۱. نمایشگاه «آب زنید راه را» در سال ۱۳۹۰ ش، انجمن خوش‌نویسان افغانستان، کابل؛ ۲. نمایشگاه بزرگ‌ترین تابلوهای خط (نیستان ۷) در سال ۱۳۹۲ ش، اکادمی هنر و علوم سینمایی کابل؛ ۳. نمایشگاه «تماشای جان ۱، ۲ و ۳»، در سال‌های ۱۳۸۰ و ۱۳۸۱ ش، کابل و ۱۳۸۱ ش، غزنی، مرکز فرهنگی و هنری افغان آیینه؛ ۴. نمایشگاه «بهار» در سال ۱۳۸۳ ش، کابل، دفتر هفته‌نامۀ صدای مردم. اورنگ علاوه بر کابل در نمایشگاه‌های گروهی زیادی در بامیان (۱۳۹۲ ش)، میمنه (۱۳۸۳ ش)، مزارشریف (۱۳۸۳ ش) حضور داشته است (اورنگ (۲)، ۱۳۹۶).
او در برخی نمایشگاه‌های خط و نقاشی‌خط انفرادی خارج از کشور نیز حضور داشته است که عبارت‌اند از: نمایشگاه (چوگندی گالری) کراچی پاکستان در سال ۱۳۹۵ ش؛ نمایشگاه «به پیشگاه وطن ۱ و ۲» در نگارخانه وصال شیراز، ایران در سال ۱۳۷۳ ش؛ نمایشگاه حوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی قم، ایران در سال ۱۳۷۸ش (همان).
اورنگ در برخی نمایشگاه‌های گروهی داخل و خارج از کشور نیز شرکت داشته است که عبارت‌اند از: شرکت در چهار دورۀ جشنوارۀ خوش‌نویسی اکو در کشورهای مختلف؛ نمایشگاه‌های گروهی هالند (۱۳۸۶ ش)؛ بحرین (۱۳۸۵ ش)؛ تاجیکستان (۱۳۸۵ ش)؛ ایران (۱۳۸۰ ش)؛ پاکستان (۱۳۸۷ ش) (همان).
اورنگ علاوه بر حضور در نمایشگاه‌ها، در طول سال‌های فعالیت هنری خود مدال‌ها و جوایز متعددی دریافت کرده است که عبارت‌اند از: مدال میر مسجدی ریاست جمهوری افغانستان در سال ۱۳۹۶ ش؛ مدال رودکی وزارت فرهنگ تاجیکستان در سال ۱۳۸۹ش؛ نفر اول کنکور خط وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در سال ۱۳۸۴ ش (اورنگ، ۱۳۹۶ ب).
علی‌بابا اورنگ در سال ۱۳۸۴ ش با همکاری برخی از خوش‌نویسان مطرح کشور انجمن خوش‌نویسان افغانستان را با هدف شناسایی افراد مستعد، آموزش خوش‌نویسان، برپایی نمایشگاه‌ها و حمایت از خوش‌نویسان کشور در کابل تأسیس کرد و اکنون (۱۳۹۶ ش) عضو مؤسس و استاد آن انجمن است. اورنگ در دهۀ نود خورشیدی علاوه بر تدریس و آموزش خوش‌نویسی در مراکز هنری کابل و تربیت شاگردان مستعد، با اکادمی هنر و علوم سینمایی افغانستان همکاری دارد. او فعلاً (۱۳۹۶ ش) در کابل زندگی می‌کند و در نگارخانۀ «رنگ» مشغول آموزش خط و تهیۀ تابلوهای خط و نقاشی است (همان).
منابع: اورنگ (۱)، علی‌بابا. (۱۳۹۶). «زندگی‌نامۀ خودنوشت علی‌بابا اورنگ». ارسال‌شده به دفتر دانشنامه. ۷ جوزای ۱۳۹۷؛ اورنگ (۲)، علی‌بابا.(۱۳۹۶). مصاحبۀ اینترنتی حسین رهیاب با علی‌بابا اورنگ. جوزا ۱۳۹۶.
