ایام بیگ
از بزرگان هزاره در دورۀ عبدالرحمان خان
مؤلف: صدیقه هاشمی و اورینب وحیدی
جلد اول ویراست دوم
میر ایام بیگ، بزرگِ شاخۀ میر شادی بیگ، از شعب طایفۀ قَبْتَسان (قَپْتَسُوم) متعلّق به قبیلۀ بهسود بود که در زریافته و سوخته‌جنگل (در ولسوالی مرکز بهسود) ساکن بودند (میتلند، ۱۳۷۶: ۵۰ و ۵۱).
حسین نائل به نقل از محمدیوسف ریاضی هروی می‌نویسد حکومت‌نشین منطقۀ بهسود، قریۀ سربلاغ بود که اولاد فتح خان و میر ایام بیگ و میرزا نجف در آن حکومت داشتند (نائل، ۱۳۹۷، ج ۲: ۱۰). او از جمله قدرتمندان هزاره بود که به ارتباط مسالمت‌آمیز با دربار عبدالرحمان خان معتقد بود تا مخالفت با او. در سال ۱۳۱۰ ق / ۱۸۹۳ م که در دای‌زنگی، بهسود و دای‌کندی اختلاف نظری بین میران هزاره شکل گرفت. برخی از آن‌ها طرفدار جنگ با حاکمان بودند و عدّه‌ای از جمله ایام بیگ، همکاری با امیر کابل را مفید می‌شمردند و بر این باور بودند که بهتر است آتش جنگ خاموش شود تا از این طریق، همه به آسایش و امنیت جانی برسند. این اختلافات سبب شد که گردانندگان جنگ، بخشی از قوای خود را برای جنگ با میر ایام بیگ که به حمایت از نیروهای دولتی برخاسته بود، از نیروهای عمدۀ خویش جدا سازند (تیمورخانوف، ۱۳۷۲: ۲۲۸ و ۲۲۹).
منابع: تیمورخانوف، ل. (۱۳۷۲). تاریخ ملی هزاره. ترجمۀ عزیز طغیان. قم: اسماعیلیان؛ میتلند، پی. جی. (۱۳۷۶). هزاره‌ها و هزارستان. ترجمۀ محمداکرم گیزابی. قم: مرکز فرهنگی نویسندگان افغانستان؛ نائل. حسین. (۱۳۹۷). مسائل هزاره. جلد دوم. چاپ اول. کابل: بنیاد اندیشه.
