بابکه/Bâbaka/
قوم، شاخه‌ای در ولسوالی مرکز بهسود
مؤلف: محسن شریفی
جلد اول، ویراست دوم
بابکه شاخه‌ای در ولسوالی مرکز بهسود ولایت میدان وردک است. این طایفه زیر مجموعۀ اِیْسُمْتُمُوْرْ/ سُمْتُمُوْرْ (رک: ایسم‌تُمُور، تیره‌ای در ولسوالی مرکز بهسود) به شمار می‌رود. منطقه‌ای که این شاخه در آن ساکن هستند نیز به نام بابکه یاد می‌شود. نسل اِیسُمْ‌تُمُورْ ازطریق دو فرزند او به نام‌های جَلِیلْ و بالُولْ (بهلول) باقی مانده‌است (امید بیگزاد، ۱۳۹۸). از جلیل سه فرزند به نام‌های مَرَک، همراه و بابکه بوده است. نام منطقه و شاخه برگرفته از نام فردی به همین اسم است و تمام قوم بابکه خود را از نسل او می‌دانند (ابراهیمی و حسینی، ۱۳۹۸؛ شفق، ۱۳۹۸)
بابَکه سومین فرزند جلیل است و نسل او از طریق بادُرْکَه باقی مانده است و نُه شاخه دِلْجَمْ، کَلُوزِیْ (کلان‌زاییده)، خانَه بَیُوْ (خانه بیانی)، نَدْرِیْ (نادری)، جَمِیلِی، خُردَگْ‌زِی (خُردگ‌زاییده)، سِیْرَکْ، سِه‌قَوم، جامِی را تشکیل می‌دهند.هشت شاخه از نُه شاخۀ بابَکه، در منطقۀ بزرگ بابَکه زندگی می‌کنند و بیشتر از ۲۵۰۰ خانوار جمعیت دارند. این شاخه به ۹ زیرشاخه به نام‌های دلجم، کَلوزِی (کلان زاییده)، خوردَکْ‌زِی (خوردک زاییده)، خانه بَیُوْ (خانه‌بیانی)، نَدْرِی (نادری)، سه‌قوم، سیرک، جمیلی و جامی تقسیم می‌شود.
دلجم ساکن قریه‌های مین‌قول (میان‌قول)، قلای اُستا، کته‌سنگ و قسمتی از گلزار، همچنین چندین خانه در قریه‌های دهان‌جوشه (دانِ جُوشِه) و خَرمورده از توابع ولسوالی ناوُور ولایت غزنی؛ کلان‌زایی ساکن گلزار و توبی؛ خوردک‌زایی ساکن قریه‌های کونگی، بلنه‌قلای اوجَی، قُل برَکَت و چند خانه هم در سَووز سنکگ تَیْنَه (سووز سنگک پایین)؛ خانه‌بیانی ساکن نَورُوئِیست، بام‌سَرای، کوتَه اَوغونو، بَرَکی (باریکی)، کُوتَه، کَتَه‌سَنگ، چند خانه هم در سرتوپ پِیتَو (پیتاب)؛ نادری ساکن چَونی، قلای زنگی، سَووزسنگک بَلْنَه، سرتوپ، دونگه و تَوّکلا؛ سه‌قوم ساکن بادورکَه (بهادُرکه)، کته سنگ، توبی، و چند خانه هم در گلزار؛ سِیرَکْ ساکن کوته بِیْلباز، کَوشَک، رَشَک و قَلای زَنْگِی؛ جَمیلی ساکن کوته خَلدار، قول چَولِی بَلْنَه، قول چَولِی تَینَه، گردون نُورَیْ، کُنَه قَلا (کهنه قلا)و دامُو؛ جامی کلاً در سرآب بادروکه ساکن هستند (همان). همچنین طبق گفتۀ نبی‌زاده شاخه بابکه در ولسوالی ناوور ولایت غزنی سکونت دارند (نبی‌زاده، ۱۳۶۵: ۴۰). (رک: بابکه، منطقه‌ای در ولسوالی مرکز بهسود)
منبع: ابراهیمی، مصطفی و حسینی، محمدامین. (۱۳۹۸). «یادداشت‌های مصطفی ابراهیمی و محمدامین حسینی دربارۀ شاخه و منطقۀ بابکه». چاپ نشده. تحویل داده شده به دفتر دانشنامه از طریق محمدامین حسینی. سرطان و قوس ۱۳۹۸. امید بیگزاد، باقیدار. (۱۳۹۸). مصاحبۀ اینترنتی محمدامین حسینی با باقیدار امید بیگزاد. 20 جدی 1398؛ شفق، عزیزالله. (۱۳۹۸). «یادداشت‌های عزیزالله شفق دربارۀ طایفه و منطقه بابکه». چاپ نشده. ارسال شده به دفتر دانشنامه. قوس ۱۳۹۸؛ نبی‌زاده کارگر، محمدعوض. (۱۳۶۵). اتنوگرافی هزاره ها و انقلاب ثور. کابل: مطبعه دولتی.
