باغ نظر /Bâğ_Nazar/
قریه‌ای در ولسوالی ده‌صلاح ولایت بغلان
مؤلف: محمدحسین فیاض
جلد اول، ویراست دوم
قریۀ باغ نظر در ناحیۀ کوتل مرغ است. کوتل مرغ حد فاصل میان اندراب و نهرین ولایت بغلان است. در تقسیمات جدید ولسوالی‌ها، یک طرف کوتل مرغ را به نام ولسوالی جلگه و طرف دیگر را به نام ولسوالی ده‌صلاح نام‌گذاری کرده‌اند. در کوتل مرغ دو قریۀ بزرگ موقعیت دارد که یکی همین باغ نظر است و دیگری کِیلاس‌دره. قریۀ باغ نظر از شمال به کوه کوتل مرغ، از شرق به کوه شهشان، از غرب به زردکَمَر و کیلاس‌دره و از جنوب به دوراهی شهشان و کوتل مرغ محدود می‌شود.
در قریۀ باغ نظر ۲۰۰ خانوار هزاره زندگی می‌کنند. آنان به دو شاخۀ کرم‌علی و تُلِی تقسیم می‌شوند که در نهایت به طایفۀ دای‌کلان می‌رسند. باشندگان این قریه برخی مال‌دار و برخی زراعت‌پیشه‌اند.
نام این قریه از نام شخصی به نام بابَه‌نظر گرفته شده است. او سال‌ها پیش، خلاف خواستۀ حکومت وقت (امان‌الله خان) در میان جنگل‌های این ناحیه خیمه برپا می‌کند و آنجا را چراگاه مواشی خویش می‌سازد. هربار که حکومت هیئتی را برای کوچاندن بابه‌نظر اعزام می‌کند، او با پیشامد خوب و پذیرایی گرم، هیئت را مرخص می‌کند. بابه‌نظر آهسته‌آهسته مناطق جنگل‌زار را به زمین‌های زراعتی و باغ تبدیل می‌کند و از این جهت این باغ‌ها به باغ نظر معروف می‌شود و سرانجام قریه‌ای که در این ناحیه به وجود می‌آید، باغ نظر نامیده می‌شود.
مردم باغ نظر به ورزش بزکشی علاقۀ زیاد دارند. از این جهت اسب‌های پُربها و خوب می‌خرند تا در مسابقۀ بزکشی موفق‌تر باشند. این رقابت‌ها به حدی در میان مردم این منطقه داغ است که اگر چاپ‌اندازی نتواند در روز بزکشی بز را به دایرۀ حلال برساند، مردم چاپ‌انداز وخانواده‌اش را مسخره می‌کنند. از جمله چاپ‌اندازان و پهلوانان مشهور این قریه محمدامان، علی‌احمد، جلال‌الدین، محمدطاهر، نذیرالله و عبدالحفیظ، پسران پهلوان ملاحسین هستند.
منبع: طغیان ساکایی، یونس. (۱۳۹۶). مصاحبۀ اینترنتی محمدحسین فیاض با یونس طغیان ساکایی. ۱۴ دلو ۱۳۹۶.
