بامیان پایتخت شکوه اساطیری
کتاب، در معرفی بامیان
مؤلف: حسن‌رضا فهیمی
جلد اول، ویراست دوم
کتاب بامیان پایتخت شکوه اساطیری تألیف شوکت‌علی محمدی شاری است. آن را انتشارات امیری در سال ۱۳۹۵ ش در کابل منتشر کرده است در ۳۳۷ صفحۀ وزیری با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه. این کتاب به مناسبت معرفی‌شدن بامیان به عنوان اولین پایتخت فرهنگی سارک (اتحادیۀ همکاری‌های منطقه‌ا‌ی جنوب آسیا) به چاپ رسیده است.
نویسنده هدف از نوشتن این کتاب را نگاهی به تاریخ، تمدن، فرهنگ و زبان مردم بامیان با تکیه بر متون بومی و داخلی و تحلیل آن با واقعیت‌های بیرونی و پیرامونی دانسته است، تا واقعیت‌های فرهنگی و تمدنی بامیان را بازگو کند.
این کتاب با پیشگفتار و مقدمۀ نویسنده در چهار فصل تدوین شده است. فصل اول به ریشه‌های تاریخی و اسطوره‌ای بامیان، موقعیت جغرافیایی بامیان و به تناسب آن، نام و حدود غرجستان پرداخته است. فصل دوم دربارۀ مدنیت بامیان و پیکره‌های بودایی است. نویسنده روایت‌های اسطوره‌ای را به خوانش گرفته و به سلسلۀ کوشانی و نقش آنان در مدنیت بامیان اشاره کرده است. فصل سوم به زبان مردم بامیان اختصاص دارد و در آن لهجۀ هزارگی و ارتباط آن با زبان اوستایی، ریشه‌یابی لهجۀ هزارگی و ارتباط آن با زبان ترکی و مغولی مطرح شده است. این فصل با فارسی دانستن لهجۀ هزارگی به پایان می‌رسد. نویسنده در آخرین فصل کتاب به فرهنگ، آداب و رسوم هزاره‌ها می‌پردازد مثل طبیعت‌گرایی، جایگاه جانداران، ناپاکی و نحوست، جایگاه زن و کودک در فرهنگ هزاره‌ها و احترام به مردگان. سرانجام کتاب با ترسیم آیین‌های نوروز باستانی به پایان می‌رسد.
منبع: محمدی شاری، شوکت‌علی. (۱۳۹۵). بامیان پایتخت شکوه اساطیری. کابل: امیری.
