آروین، محمدایوب (۱۳۵۳ ش)
نویسنده و روزنامه‌نگار
مؤلف: حسن‌رضا فهیمی
جلد اول، ویراست دوم
محمدایوب آروین فرزند محمداکبرخان نرگس در سال ۱۳۵۳ ش / ۱۹۷۴ م در قلعهٔ شَش‌بُرجَهٔ درهٔ نرگس ولسوالی پَنْجَوْ ولایت بامیان به دنیا آمد. او از طایفۀ تانی است. پدرش محمداکبر نرگس (۱۳۰۷ تا ۱۳۷۹ ش) اهل سیاست بود و سه دوره نمایندگی مجلس (مجالس نهم، دوازدهم و سیزدهم) را به عهده داشت و کاکایش محمدعلی خان در دهۀ چهل خورشیدی سناتور بامیان بود.
آروین در سال ۱۳۵۵ ش همراه خانواده از بامیان به کابل نقل مکان کرد. در سال ۱۳۵۸ ش به دلیل تحت پیگرد قرار گرفتن پدرش از جانب دولت حزب دموکراتیک خلق، به زادگاهش پَنْجَوْ بازگشت. در آن زمان مراکز دولتی پَنْجَوْ به تصرف گروه‌های جهادی درآمده و مکتب‌خانه‌ها تعطیل بود. این امر باعث شد که آروین در این سال‌ها از تحصیل باز ماند.
او آموزش را از خانه شروع کرد. پدرش هر زمستان معلم خانگی استخدام می‌کرد تا به فرزندانش آموزش دهد. آروین بعد از فراگیری تحصیلات ابتدایی در منزل، در کتابخانۀ شخصی پدرش به مطالعه پرداخت.
پدرش او را در ماه قوس ۱۳۷۰ ش به پیشاور پاکستان فرستاد تا زیر نظر کاکایش محمدعلی خان نرگس آموزش ببیند. با بازگشت سناتور محمدعلی خان در سال ۱۳۷۱ ش از پاکستان به کابل، آروین نیز همراه او برگشت. آروین بعد از درگذشت سناتور در کابل و سقوط دولت داکتر نجیب‌اللّه، دوباره به بامیان آمد.
ادارۀ تعلیم و تربیت یکه‌اُولَنگ در خزان سال ۱۳۷۱ ش برای کسانی که تحصیلات آن‌ها ناتمام مانده بود، دورۀ آموزشی برگزار کرد. آروین از این دوره فارغ‌التحصیل شد. او در بهار ۱۳۷۱ ش از طریق آزمون کانکور ورودی دانشگاه بلخ که در بامیان برگزار شد، وارد دانشکدۀ ادبیات بلخ شد. در ۱۳۷۵ ش از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد و به زادگاهش بازگشت.
آروین از خزان ۱۳۷۷ ش تا تابستان ۱۳۸۴ ش مدیریت معارف پَنْجَوْ را به عهده گرفت. شمار مکاتب پَنْجَوْ در زمان مدیریت او از ۱۷ به ۴۵ رسید.
او از ۱۳۸۴ تا اواسط ۱۳۸۶ ش در برنامۀ جهانی غذا وابسته به سازمان ملل متحد در کابل و مدت کوتاهی در یک سازمان بین‌المللی در دای‌کندی کار کرد. از ۱۰ سنبله ۱۳۸۶ ش به شبکۀ بی‌بی‌سی پیوست و روزنامه‌نگاری را در وب‌سایت فارسی این رسانه در کابل آغاز کرد. سپس به همکاری با تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی پرداخت. کار اصلی او در این رسانه، تحقیق، تهیه و پخش خبر، گزارش و تحلیل است. از او تا حالا ده‌ها مطلب تحقیقی و تحلیلی راجع به مسائل سیاسی و فرهنگی افغانستان از طریق رادیو و وب‌سایت بی بی سی منتشر شده است، از جمله در بهار ۱۳۸۹ ش تحقیقات او دربارۀ «روزنامه‌نگاری چاپی افغانستان» از رادیو و وب‌سایت بی‌بی‌سی فارسی پخش شد. در خزان ۱۳۹۳ ش نیز نوشته‌ای از او در مورد «رابطهٔ قومیت و ساختار قدرت سیاسی در افغانستان» از همین رسانه پخش شد. در همین سال برای تدوین این مطالب از سازمان حامی رسانه‌های آزاد موسوم به «نی» و «شبکۀ جامعۀ مدنی و حقوق بشر» تقدیرنامه گرفت. او در سال ۱۳۹۴ ش مدرک ماستری خود را در رشتۀ روابط بین‌الملل از دانشگاه کاتب دریافت کرد.
آروین در ماه عقرب ۱۳۹۶ ش کتابی با عنوان نماینده در کابل منتشر کرد که در آن روابط ساختار قدرت و جامعه را در چهارچوب زندگی، کارکردها و دیدگاه‌های سیاسی محمداکبر نرگس تحلیل کرده است. آروین در سال های 1397 و 1398 رییس معارف بامیان بود.
منبع: آروین، ایوب. (۱۳۹۶). «زندگی‌نامۀ خودنوشت ایوب آروین». ارسال‌شده به دفتر دانشنامه. ۱۹ قوس ۱۳۹۶.
