آلوگَگ /Âlugag/

قریه‌ای در ولسوالی ده‌صلاح ولایت بغلان

مؤلف: محمدحسین فیاض

جلد اول، ویراست دوم

قریۀ آلوگگ در قسمت جنوبی دامنۀ ولسوالی ده‌صلاح قرار دارد. این قریه از شرق به کوه و قریۀ کَمْ‌یَخْلَر، از غرب به دشت خُشدره (خشک‌دره) و چشمۀ قطار، از شمال به کوه و قریۀ خواجه‌وقت و از جنوب به سای‌ یَخلَر محدود می‌شود.

نام آلوگگ از درخت آلو که به‌شکل خودرو در بالای یکی از چشمه‌های کوه آلوگگ به ثمر رسیده بوده، گرفته شده است. در این قریه حدود ۲۰۰ خانوار زندگی می‌کنند. این مردم از لحاظ تباری منسوب به هزاره‌های قوزی و از لحاظ مذهبی، سنی حنفی‌اند.
در قریۀ آلوگگ کلینیک صحی وجود ندارد و در آن یک مدرسۀ جامع (مدرسه‌ای که کنار مسجد جامع قرار دارد) با یک مکتب متوسطه فعال است. مردم آلوگگ در فصل تابستان از قریه کوچ کرده و بر فراز کوه آلوگگ خیمه زده و به ییلاق می‌روند. آن‌ها به زراعت لَلمی و مال‌داری مشغول‌اند. از دیگر مشاغل این مردم، کار در معدن زغال‌سنگ است که در محدودۀ این قریه است (همان). این معدن کیفیت خوبی دارد و حجم آن تا هنوز مورد مطالعۀ علمی قرار نگرفته است. مردم آن را به شکل غیرفنی استخراج می‌کنند و از زغال‌سنگ استخراج‌شدۀ آن علاوه بر استفادۀ مردم اندراب‌ها، سالانه صدها تُن به مرکز و دیگر ولایات کشور نیز صادر می‌شود. مردم این قریه به شکار، از جمله شکار  کَوْک علاقه‌مندند و بازی مورد علاقه‌شان سنگ‌اندازی و پهلوانی است.
از مشاهیر این قریه می‌توان به ملا صادق و فرمانده نصرالله اشاره کرد. ملا صادق از مشاهیر ولایت بغلان بود و در ۲ سنبله ۱۳۷۶ ش / ۲۴ اگوست ۱۹۹۷ م، در جنگ‌های گروهی و حزبی در منطقه کشته شد. فرمانده نصرالله از جمله فرماندهان بنامِ این منطقه است.
منبع: طغیان ساکایی، یونس. (۱۳۹۶). مصاحبۀ اینترنتی محمدحسین فیاض با یونس طغیان ساکایی. ۱۴ دلو ۱۳۹۶.