احمدی، عوض علی (۱۳۰۷ تا ۱۳۹۸ ش)
عالم دینی و فعال اجتماعی
مؤلف: محمدحسین فیاض
جلد اول، ویراست دوم
عوض‌علی احمدی فرزند احمد خان در سال 1307 ش /1928 م در قریه یاریِ قول‌خویش بهسود به دنیا آمد. او از هفت سالگی در مکتب‌خانه آموزش خواندن و نوشتن را آغاز کرد. سپس از برادرش قربان‌علی کربلایی، عوض‌علی مشهور به حاجی بابه، سید عیسی سنگلاخی و شیخ محسن ادبیات عرب و تحصیلات ابتدایی علوم دینی را فراگرفت (خبرگزاری آوا، 1398). او برای ادامۀ تحصیل به کابل رفت و از سید میر احمدعلی حجت، منطق و اصول را فرا گرفت. در این سال‌ها زمستان‌ها به زادگاه خود برمی‌گشت و در مساجد، قرآن و احادیث را برای جوانان تدریس می‌کرد (رجایی، 1398).
احمدی در سال 1350 ش با خانواده در کابل ساکن شد و در مدرسۀ علوم دینی محمدیه با مدیریت سید محمدسرور واعظ، به مدت هفت سال ادامۀ تحصیل داد و هم‌زمان به طلاب جوان، ادبیات عرب را درس می‌داد. او در امتحان نهایی کفایةالاصول از بین سی نفر از علمای آن روزگار، با نمرۀ اول کامیاب شد (همان).
بعد از کودتای هفت ثور 1357 ش / 1978 م و پس از حدود یک سال زندگی مخفی در کابل، به ایران مهاجرت کرد و در شهر قم ساکن شد. در مدت پنج سال اقامت خود در این شهر در درس خارج اصول فاضل لنکرانی و درس خارج فقه سیدمحمد شیرازی شرکت کرد و هم‌زمان برای طلاب جوان صرف و نحو عربی را تدریس کرد (همان).
احمدی در سال 1363 ش به زادگاهش قول‌خویش بازگشت و همراه با علما و موی‌سفیدان منطقه از جمله نوراحمد تقدسی و محمدی ترکمنی بین احزاب درگیر جنگ داخلی در بهسود، صلح را برقرار کرد و از گسترش اختلافات جلوگیری کرد. او پنج سال را در منطقه به فعالیت‌های اجتماعی و قضایی پرداخت و زمستان‌ها برای طلبه‌ها ادبیات عرب و شرح لمعه را تدریس کرد (همان).
احمدی در سال 1367 ش دوباره به ایران رفت و در جنوب تهران ساکن شد. 22 سال تدریس ادبیات عرب در حوزۀ علمیۀ برهان شهر ری و پنج سال تدریس شرح لمعه در حوزۀ علمیۀ الزهرا جزو فعالیت‌های او در تهران است (احمدزاده، 1398)؛ گفته می‌شود که بسیاری او را در شیوۀ تدریس «مدرس افغانی دوم» عنوان کرده‌اند (خبرگزاری آوا، 1398).
احمدی در سال 1378 ش در سفر به عراق با آیت‌الله سیستانی دیدار کرده و به عنوان نمایندۀ او در بین مهاجرین در ایران تعیین شد. او در سال 1379 ش با همکاری مسئول دفتر آیت‌الله سیستانی در تهران در منزلی استیجاری در منطقۀ شهر ری «حوزۀ علمیۀ ولی‌عصر» را تأسیس کرد (رجایی، 1398). احمدی مدرسۀ علوم دینی «امام حسین» را در قول خویش بهسود (با وقف زمین پدری) و کتاب‌خانه‌ای با همین نام در شهر ری تأسیس کرده است (خبرگزاری آوا، 1398).
آثار احمدی عبارت است از صرف نافع در ادبیات عرب و کیفر کردار در زمینۀ مسایل دینی. او در 22 میزان 1398 ش / 14 اکتبر 2019 م فوت کرد و در حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری به خاک سپرده شد (رجایی، 1398).
منابع: احمدزاده، محمدابراهیم. (1398). مصاحبۀ حضوری محمدسرور رجایی با محمدابراهیم احمدزاده (فرزند عوض‌علی احمدی). تهران. 15 قوس 1398؛ خبرگزاری آوا. (1398). «حجت‌الاسلام عوض‌علی احمدی، محب اهل‌بیت (ع)، مفسر قرآن کریم، مدرس و از استادان برجستۀ ادبیات عرب بود». بازیابی 14 قوس 1398؛ www.avapress.com؛ رجایی، محمدسرور. (1398). مصاحبۀ اینترنتی محمدحسین فیاض با محمدسرور رجایی. 13 قوس 1398.
