افغانستان، از جهاد تا جنگ های داخلی
کتاب، در زمینۀ سیاست در افغانستان
مؤلف: علی جعفری
جلد اول، ویراست دوم
این کتاب اثر افغانستان‌شناس فرانسوی اولیویه روآ است و به وسیلۀ علی عالمی کرمانی ترجمه شده است. کتاب را انتشارات عرفان در تابستان ۱۳۸۲ ش در ۱۸۹ صفحۀ رقعی و با شمارگان ۲۵۰۰ نسخه منتشر کرده است.
نویسنده در این کتاب، رویدادهای دو دهۀ اخیر افغانستان را در یک مقدمه و هفت فصل بررسی کرده است و این اثر را حاصل بیش از هجده ماه تلاش و کوشش خود با «صرف سرمایۀ زندگی» در میان مجاهدان می‌داند. وی در فصل اول به مفاهیم کلی اسلام پرداخته است: اسلام و جامعه در افغانستان؛ اسلام قرآنی در افغانستان؛ اسلام سیاسی؛ وهابیسم؛ اسلام شیعی؛ اسلام سنتی. در فصل دوم به بنیادگرایی تا اسلام‌گرایی می‌پردازد که بنیادگرایی در دیدگاه او برابر با تعبیر «بازگشت به اسلام اصیل» معنی شده است. مؤلف اسلام‌گرایی به معنی سَلَفی‌گری را برگرفته از نظرات اخوان‌المسلمین در مصر می‌داند.
در فصل سوم با عنوان «مجاهدان و اسلام سیاسی» نویسنده چهار گرایش و شیوۀ روحانیون سنی بنیادگرا، اسلام‌گرایان سنی، اسلام‌گرایان شیعی و وهابیون (یا نوبنیادگرایان) را بررسی کرده است.
نویسنده در فصل چهارم با عنوان «جهاد: نمونۀ اخلاقی» بیان می‌کند که هدف جنگ‌های سنتی و قبیله‌ای در افغانستان تعادل قدرت است نه نابودی کامل طرف مقابل. در این میان، طرح‌ها و نقشه‌های پشت درهای بسته اجرا می‌شود و چنین جنگی نه عقیده‌ای است و نه سیاسی. به نظر او تنها کسی که توانست جنگ را از حالت سنتی خارج کند و الگوی نظامی ابداعی متحدی داشته باشد، احمدشاه مسعود بود.
در فصل پنجم کتاب ارتباط احزاب مختلف جنبش اسلامی افغانستان با دیگر کشورهای اسلامی بیان شده است.
در فصل ششمِ کتاب با عنوان «جنگ و تغییرات اجتماعی» نویسنده اعتقاد دارد که جنگ ساختار اجتماعی و قومی را تغییر داده است. قبل از این، اقوام افغانستان در بین خود به خرده‌طایفه‌ها تقسیم می‌شدند که به مناطق جغرافیایی محدود می‌شد، اما جنگ این هویت را تغییر داد و آن را به هویت نژادی تبدیل کرد.
در فصل هفتم با عنوان افغانستان از باورگرایی تا نژادگرایی، به باور نویسنده آنچه امروزه در حال تحقق است، هم‌جنس‌شدن جنبش اسلام‌گرایی جهانی است. مجاهد افغان نمونه و الگویی برای مبارزان دیگر، نظیر الجزایری‌ها محسوب می‌شود.
علی عالمی کرمانی از هزاره‌های کرمانِ لعل و سرجنگل ولایت غور است و در کار فرهنگی و مطبوعاتی در نشریات حزب وحدت اسلامی افغانستان سابقۀ فعالیت دارد. وی پیش از این کتاب هزاره‌ها اثر حسن پولادی و چند کتاب دیگر را نیز ترجمه کرده است.
منبع: روآ، اولیویه. (۱۳۸۲). افغانستان از جهاد تا جنگ‌های داخلی. ترجمۀ علی عالمی کرمانی. تهران: عرفان.
