دانشنامه؛ تعریف مناسب و مقبول از قوم هزاره

دانشنامه؛ تعریف مناسب و مقبول از قوم هزاره

بدون تردید دانشنامۀ هزاره کار بسیار عالی و فاخر در عرصۀ فرهنگ مردم است و امید که ادامه یابد. با این کار تاریخ، فرهنگ، رجال، رسوم و عنعنات و ابعاد مختلف زندگی مردم ما روایت شده و می‌شود و از این طریق در تاریخ ماندگار می‌شود. ارزش این کار در آینده‌ای نه‌چندان دور روشن خواهد شد. به نظرم چند ویژگی مهم در دانشنامۀ هزاره وجود دارد که آن را از سایر کارها متمایز می‌کند:

اول، کار ابتکاری و نو در عرصۀ فرهنگ و تاریخ مردم ماست. تألیف مشابه تا کنون در این عرصه وجود نداشته است. از‌این‌رو، این کار برای زمان حال و آینده مردم ما اهمیت بسزایی دارد. اگر چنین کاری نباشد تاریخ، فرهنگ و رسوم ما در لابه‌لای حوادث روزگار و به مرور ایام محو و فانی می‌شود. این کار می‌تواند تاریخ و فرهنگ ما را برای آینده ماندگار کند؛

دوم، کاری گسترده و عظیم است. گستردگی آن به لحاظ جغرافیایی به وسعت محل اقامت و سکونت مردم ماست. رجال، تاریخ، مکان‌ها، قریه‌ها و شهرها و رسوم و همۀ ابعاد مختلف زندگی مردم ما را شامل می‌شود و به طور عمده شامل کشورهای افغانستان، ایران و پاکستان می‌‌شود. طبیعی است کار چنین گسترده و عظیم مشکلات و دشواری‌های خاص خود را دارد و همچنین در این کار مؤلفان و ارزیابان آن تلاش دارند که روایتی دقیق، صحیح و غیرجانبدارانه از تاریخ و قضایا ارائه دهند که این در نوع خود کار اندکی نیست؛

سوم، برداشت من این است که دانشنامۀ هزاره تعریفی مناسب و مقبول از قوم هزاره ارائه داده است و جامعۀ هزاره به مثابۀ یک مجموعۀ انسانی که دارای فرهنگ، عرف و زیستگاه مشترک‌اند و چنین تعریفی مقبول است، هرچند ممکن است این مجموعه انسانی در درون خود و در داخل خود تیره‌ها و تبارهای مختلفی را داشته باشد؛ اما در فرهنگ و رسوم و زیستگاه مشترک‌اند و این تعریف می‌تواند جامعۀ ما را به سوی همگرایی بیش از پیش سوق دهد و به بسیاری از نزاع‌های بی‌جهت و نادرست پایان دهد؛

چهارم، دانشنامۀ هزاره ادبیات فاخری دارد که انسان از خواندن آن لذت می‌برد. سلیس و روان، جملات متناسب و موزون انسان را به وجد و لذت می‌آورد که واقعاً از این جهت من به کلیۀ دست‌اندرکاران و همکاران در دانشنامه تبریک می‌گویم؛

از همین جا سخنی با همشهریان عزیز و سروران گرامی دارم:

 دانشنامۀ هزاره شایستۀ حمایت مادی و معنوی ماست. اگر سروران گرامی توانایی و مکنت مالی دارند با کمک‌ها و با هدایای‌شان از این کار حمایت کنند. اگر این کار در کشور دیگری انجام می‌گرفت، میلیاردها پول برای آن سرمایه‌گذاری می‌شد تا این کار به سرانجام برسد؛ اما این کار امروزه بدون این امکانات پیش می‌رود. بر ماست که از آن حمایت کنیم و همچنین حمایت معنوی ما این است که با خریداری دانشنامۀ هزاره با تاریخ، رسوم و فرهنگ رجال خود آشنا شویم.

بنده شخصاً اگر توانایی و مکنت مالی می‌داشتم؛ بدون تردید تمام هزینه‌های آن را برعهده می‌گرفتم تا مجموعه دست‌اندرکاران بی‌نیاز از تقاضای استمداد و کمک از دیگران باشند. از همشهریان عزیر و سایر اقوام می‌خواهم که در این کار بزرگ سهیم شوند در حین حال سهم‌گیری در این کار، خود نیز تلاش کنند که کار مشابهی در این عرصه خلق کنند. چون شناخت اقوام از همدیگر می‌تواند در همدلی و همگرایی ما بیش از پیش کمک کند. در پایان توفیق همۀ دست‌اندرکاران پروژۀ عظیم دانشنامۀ هزاره را از خداوند متعال مسئلت می‌کنم.

عبدالله جعفری

بیشتر بخوانید:

دو رویداد در تاریخ هزاره‌ها

نوبر فرهنگی هزاره